Auteur: Veerle

De stad herleeft sinds de start van het schooljaar. Ook bij Brusseleir! is er een en ander op til. Sinds 1 september is Mira Sissau gestart als kersverse nieuwe algemeen assistente. Vanaf 5 oktober verzorgt zij de ticketverkoop van het Brussels Volkstejoêter en het onthaal in Et Oeis van ’t Brussels. Haar studies aan Sint-Lukas brachten haar naar Brussel en ze is blij dat ze in het midden van het centrum opnieuw aan de slag kan in de stad van haar hart.

Hoe ben je bij Brusseleir terechtgekomen?

Toen ik de vacature zag was ik op slag verliefd omzeggens. Zelf ben ik afkomstig uit Halle, maar laat ons zeggen dat de Halle als kleinere stad altijd een beetje beïnvloed werd door grote zus Brussel. Ik heb altijd een grote liefde gekoesterd voor Brussel, ik studeerde in Schaarbeek en woonde een tijdje in Sint Gillis. Onderhand hoef ik er niet per se te wonen en ben ik verhuisd naar een leuk huis met tuin aan de rand van een bos in Buizingen. Dat heb ik nodig om af en toe tot rust te komen. Tijdens de lockdown verdiepte ik me in planten, bomen, bloemen en een moestuin, ik zou dit niet kunnen missen. Toch ben ik heel content dat ik mij via Brusseleir terug in de stad kan onderdompelen. Ik ben in Brussel de beste versie van mezelf, wat dit ook mag zijn (lacht). Op vijftien minuutjes sta ik middenin het stadsgedruis. Als het niet pijpenstelen regent wil ik graag met de fiets komen, maar dat is misschien eerder een voorjaarsactieplan.

Waar kijk je naar uit?

Naar het heen en weer crossen in de stad en bezig te zijn met dat dialect. Het lijkt me heel inspirerend de stad en haar dialect te (her)ontdekken, ik heb echt veel goesting om hier vanalles uit te steken bij wijze van spreken en het Brussels onder de mensen te brengen. De winkels en cafés in de Vlaamse steenweg inspireren me enorm. Ik spring vaak eens binnen voor interieurinspiratie en een Geuze Boon.

De oude Brusselse rakkers of de oude getrouwen van Brusseleir zullen mij hopelijk van hun kant wegwijs kunnen maken met verhalen, impressies en tips over het Brussels. Het dialect voelt vertrouwd aan door mijn jeugd in Halle. Woorden als dasjtere, smosjtere en apsjaar kwamen vaak voor tijdens gesprekken tussen mijn mama en mijn mémé. Ik heb lange tijd gewerkt in ‘Tes tien en tander’, een café waar Brusselaars als eens een koffie komen drinken, dus uitspraken als ‘moet dat in een prouper jat’ en ‘we zaain voesj’ vlogen er over de toonbank.

Je voelt je dus goed in Brussel?

Zeker! Al van jongs af aan nam ik met mijn vader op zondag de trein met bestemming Brussel-Zuid. Daar liepen we verloren tot we toe waren aan een lekkere tas koffie. Een dagje winkelen, een concert meepikken of een tentoonstelling bezoeken was slechts een korte treinrit verwijderd van Halle. Angst om s ’nachts na een avondje uit naar huis te gaan heb ik niet. Ik ben een wandelaar en na een nachtje feest in het centrum wandelde ik vaak terug naar Sint-Gillis via de Anspachlaan. Vanuit mijn tuin zie ik het Atomium schitteren, dus Brussel is nooit veraf. Dan zwaai ik richting Brussel in de hoop dat er iemand vanop het terras in de Monk met een Zinnebir in de hand terug zwaait.

HET LEVEN IS AL ZO MOOI, PLUK DE DAG!

Limburg Troef deze zomer! Jan Brusten mag als Breeënaar het lijstje van ketsjes deze zomer vervoegen als ketsje van augustus. Jan is reeds vier jaar president van de Gilde van de Gezellen van Sint Laurentius vzw, de gezellen zijn sinds jaar en dag de organisatoren van Brussels bekendste folklorefeest, namelijk de Meyboomplanting op 9 augustus. De gezellen hebben hun lokaal op de hoek van Stalingradlaan en de Rogier Van der Weydenstraat. De aanblik van het gebouw aan de buitenkant doet niet meteen iets van de glorie binnenin vermoeden. Niet alleen het interieur is indrukwekkend, maar je vindt er ook het patrimonium van de Gezellen terug, inclusief de prachtige reuzenfamilie en een werkatelier. Het doet daarom ook dienst als museum zodat de bezoekers kunnen kennismaken met deze lange traditie en haar werking. Dat ligt de laatste tijd wat stil door de maatregelen tegen het coronavirus, maar de gezellen zijn zeer opgetogen dat na de sobere editie vorig jaar, de hele stoet weer van stal mag voor de 713^de planting van de boom vóór 17 uur. We vroegen Jan om ons Meyboomgeheugen nog eens op te frissen en hoe een Limburger president van de Gezellen van Sint Laurentius wordt. Een goedlachs gesprek met, hoe kan het ook anders, het speciaal gebrouwen Saison du Meyboom van Brasserie de la Senne en een verdwaald Piètje te Puut.

Velen kennen de Meyboom, maar misschien kan je het collectief geheugen eens opfrissen, dan wel verrijken?

Er bestaan verschillende versies over de aanleiding tot het uiteindelijke jaarlijkse planten van de Meyboom. De legendes staan immers niet op papier, er is geen schriftelijk bewijs van teruggevonden. De twee meest bekende gaan enerzijds over een geschil op een huwelijk tussen een Leuvense en Brusselse familie en anderzijds over een uit de hand gelopen discussie omtrent de gangbare bieraccijnzen, waardoor de Brusselaars liever buiten de stad naar de kroeg gingen. Wat vast staat is dat de toenmalige gezanten van Sint Laurentius in 1213 deel uitmaakten van de stedelijke milities die instonden voor het beschermen van de stad. Toen was het gangbaar dat burgers instonden voor de verdediging van de stadswallen. Zij zouden de Brusselaars te hulp hebben geschoten bij het uit de hand gelopen huwelijksfeest of de razernij rond de bieraccijnzen ter hoogte van de herberg ’t Kattenhuys, dat net buiten de stadswallen lag, wat nu zou overeenkomen met de hoek van de Zandstraat en de Broekstraat. Het was Hertog Jan de Derde die aan de gezellen van Sint Laurentius het privilege verleende om een boom te planten op 9 augustus en dit voor 17 uur. Waarom dan die datum, wel omdat op 10 augustus de Heilige Laurentius wordt gevierd. Het is echter pas in 1308 dat er voor de eerste keer overgegaan werd tot de planting van de Meyboom. Er is tot op de dag van vandaag niet echt een reden waarom er zo lang geen gebruik van het privilege werd gemaakt. Wat wel zeker is, is dat het sindsdien een waar volksfeest was voor de mensen die in de Basfondswijk woonden op dat moment. Denk daarbij aan festiviteiten die wel twee weken duurden en een kermis. Tijdens de Franse Revolutie  werd het moeilijker de Meyboom te organiseren gezien de afschaffing van alles wat te maken had met religie en folklore, de gilden werden toen bijvoorbeeld ook ontbonden. In 1880 werd de Gilde van de gezellen van Sint Laurentius weer nieuw leven ingeblazen en sindsdien zijn zij verantwoordelijk voor de Meyboomplanting alsook tal van reuzestoeten. De Basfondswijk verdween rond 1955 volledig door de bouw van het Administratief Centrum, maar het volksfeest is gelukkig gebleven.

Hoe ziet de planting er uit op de negende augustus?

De boom in kwestie is meestal een beuk. In Leuven is er doorgaans sprake van een Berk. Deze wordt door de Buumdroegers enkele dagen voor de planting uitgezocht in het Terkamerenbos, in samenspraak met de groendienst. Er worden meestal 2 of 3 bomen gekozen waarvan 1 als reserve. Vervolgens wordt de boom op 9 augustus ’s morgens gekapt. Doordat de meeste van de voormalige inwoners van de Basfondswijk uitgeweken zijn naar de omliggende gemeenten zoals Etterbeek,  Schaarbeek en Sint Joost ten Node, gaat de boom traditioneel eerst in processie naar die gemeentehuizen, respectievelijk in die volgorde. Vervolgens gaat het richting Grote Markt voor de presentatie van de boom en een ereronde rond half vier. Dit alles gebeurt in een  officiële stoet met de reuzen en hun Poepedroegers. Tijdens de gehele lengte van stoet van de Meyboom dansen de in het wit geklede Poepedroegers met hun reuzen. De Poepedroegers worden ook regelmatig uitgenodigd voor diverse folkloristische festiviteiten in binnen- en buitenland. De instandhouding van de traditie van de Brusselse reuzen door de Gezellen van St. Laurentius zorgde ervoor dat zij in 2005 werden opgenomen in de Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid van UNESCO. Twee jaar geleden hadden we de reuzen Goliath, Gerarde en Kinneke Baba van Geraardsbergen op bezoek. Dit jaar zal de reuzengroep van Ath deelnemen aan de feestactiviteiten alsook de reus Raimundo, een reus naar het evenbeeld van Raymond Goethals . De Gardevils beschermen de boom. Deze groep werd met steun van Freddy Thielemans, voormalig burgemeester van Brussel, in 2001 in het leven geroepen na een incident met actievoerders die de boom dreigden te stelen. Het geheel wordt opgeluisterd door de fanfare van de Meyboom, waarbij de vereiste vooral is om een instrument te kunnen bespelen en overweg te kunnen met het repertoire dat uiteraard vooral bestaat uit Brusselse nummers. Dan zijn er ook nog de Piètjes te Puut, de kleine paardjes die zorgen voor een vlotte doorgang van de stoet en de nodige zwanze. De groep Madame Chapeau, naar het personage uit het bekende theaterstuk Bossemans en Coppenolle, moet ik ook nog vermelden. Jaarlijks wordt er een Madame Chapeau-verkiezing gehouden. De zowel vrouwelijke als mannelijke deelnemers worden aan diverse proeven onderworpen. Velen denken misschien dat de boom kappen een zekere verspilling met zich meebrengt, maar niets is minder waar. De boom brengt geluk en onderweg worden er takjes en blaadjes weggegeven aan de omstaanders om hen veel voorspoed te bezorgen. De boom word ook verzaagd waarbij de leden een stukje van de boom meekrijgen na de festiviteiten. Voor vijf uur wordt er overgegaan tot de uiteindelijke planting in een daarvoor voorziene put op het kruispunt van de Zand- en de Broekstraat. Ooit zorgde dit later op de avond voor een botsing met een automobilist die met zijn wagen tegen de boom was geknald. Je kon hem ergens wel begrijpen toen hij zei dat hij zweerde dat er 364 dagen per jaar géén boom op die plek staat (lacht). Tenslotte barst het feest los tot in de vroege uurtjes in en rond de wijk met tal van standjes van onder meer Brasserie de la Senne, Faro, Gambrinus en frietkraampjes. De weinige cafés die de buurt nog rijk is, leven even weer helemaal op. Ik ben blij dat de wijk tegenwoordig terug aan het opleven is met de vele renovaties en de komst van nieuwe bewoners.

Hoe ben je zelf bij de Meyboom terechtgekomen?

En stoemelings in feite (lacht). Toen ik hier komen wonen was las ik op een ochtend de weekendeditie van de krant De Morgen waarin voor de gelegenheid een paginagroot artikel te lezen stond over de Meyboom en haar traditie. Geboeid door wat ik las en omdat ik toch een dag verlof had besloot ik op 9 augustus in de namiddag naar de hoek van de Zand- en Broekstraat af te zakken en te delen in het feestgedruis. Dat was me erg goed bevallen en ik raakte aan de praat met de leden van de Meyboom. Na enig aandringen vroegen ze of ik het niet zag zitten om mee te werken. Ik startte als Poepedroeger, waarbij ik een aantal jaar ‘bomma’ en ‘bompa’ droeg. De ene reus ligt je immers beter dan de andere. Tijdens de stoet wisselen we elkaar af.  Meestal doe je eerst een aantal jaren stage. Afhankelijk van je kunnen of passies kan je dan helpen schilderen, de archieven beheren, subsidies aanvragen, allerhande technische euvels verhelpen. Omwille van mijn achtergrond als boekhouder werd ik al gauw schatbewaarder en verantwoordelijk voor de vertalingen in onze communicatie van het Frans naar het Nederlands. Later werd ik bestuurder, vicevoorzitter en na de driejarige verkiezingen die toen gehouden werden, ben ik tot voorzitter verkozen. Zodoende ben ik al vier jaar de fiere president van de gezellen van Sint Laurentius.

Favoriete Brussels woord?

Goh, dat vind ik nu een moeilijke vraag. Misschien is dat wel ‘En Stoemelings’. Vroeger werd er in de vereniging van de Meyboom wel nog meer Brussels gesproken dan nu. Dat is stilletjesaan aan het verdwijnen. De gemeenschap verandert ook, dus op zich is het wel logisch dat de mensen op veel plekken niks meer met het dialect hebben. Het Brees dialect spreek ik bijvoorbeeld ook niet zelf, maar ik versta het volledig en soms zwier ik er al eens een dialectwoord tussen, met het Brussels is dat voor mij net zo. Gelukkig vinden we wel nog genoeg leden om mee te werken door de naambekendheid van het evenement. Vooral bij de Poepedroegers die hun kinderen al eens meebrengen en laten meedoen. Die komen dan mee tot ze 13-14 jaar zijn en er dan later andere interesses op nahouden in het leven dan Brusselse folklore zoals deze (lacht), maar meestal komen ze 20 jaar later weer terug. We mogen op dat vlak niet klagen.

Kende je Brussel voordien al?

Mijn vader werkte bij L’Oréal, het bedrijf was toen gevestigd aan de Populierenstraat in het centrum. Tijdens het weekend kwamen we wel eens de Brusselse sfeer opsnuiven en deden we aan cultuur of gingen we er iets eten. Als student kwam ik wel eens een oude schoolgenoot opzoeken. Brussel was geen vreemde stad voor mij, ik kende ze wel al min of meer. Voor mijn eerste werkdag, nu alweer 25 jaar geleden, kwam ik quasi toevallig in Brussel terecht en het was meteen liefde op het eerste gezicht, ik ben er nooit meer weggegaan. Ik woonde een aantal jaar in de Rue de Flandre op nummer 35, de buurt was er toen wel anders dan nu. Vroeger kwam daar na elf uur ’s avonds bijna niemand meer buiten, tegenwoordig is het meer en meer een echte uitgaansbuurt met cafés, restaurants en de winkels die erbij kwamen, dat heeft de straat wel ten goede veranderd. De laatste 10 jaar woon ik Jette aan de Place du Miroir, wat me ook goed bevalt! Het is een beetje rustiger maar het heeft zeker zijn charmes. Ik kom er graag in de Gele Poraa waar ze overigens een uitstekende selectie aan bieren hebben en Atelier 340 is ook een echte aanrader. Er is namelijk een grote tuin, waar kleine dieren gehouden worden zoals kippen, die dan op een bepaald moment losgelaten worden. Dat is heel gezellig, vooral met kinderen die er de tijd van hun leven hebben.

Is er een plek die je kan bekoren?

Ik heb een zwak voor sympathieke Brusselse cafés zoals de Poesjenellekelder, Het Goudblommeke in Papier en theater Toone. Vroeger was de Dolle Mol mijn stamcafé, het legendarische rode café op een boogscheut van de Grote Markt. Het was een tijdje gesloten maar is nu weer open. Er blijven nog weinig cafés over met die Brusselse spirit, Au Daringman is er zo eentje met zijn onveranderd interieur, dan wel een ander publiek dan vroeger. En natuurlijk de Laboureur op de hoek van de Lepagestraat en Vlaamsesteenweg met de voormalige legendarische cafébazin en madre familias Thérèse. Ze was een echte Marolienne en het café was een familiezaak. Op een dag kwamen studenten van Sint-Lukas een vechtscène inblikken voor een filmproject. Thérèse was jarig en organiseerde een feest .  Haar zoon had de studenten toestemming gegeven maar hij had Thérèse hiervan niet op de hoogte gebracht. . Toen de scène begon kreeg een van de acteurs ook een veeg uit de pan van Thérèse waarna ze moest tegengehouden worden om haar te overtuigen dat het niet echt was (lacht)! Zo zijn er wel meer verhalen van op die hoek te vertellen.

Je woont hier nu al 20 jaar, is er veel veranderd?

Oh ja, in positieve zin! Op veel vlakken zijn ze hier goed bezig. Het autovrij maken van bepaalde zones heeft wel bijgedragen aan de leefbaarheid in de stad. De luchtkwaliteit is nog niet optimaal, maar het is wel al beter dan voorheen, vind ik. Vooral voor mensen zoals ik, die er wonen. Vroeger kwam het veel vaker voor dat we met collega’s na het werk bleven hangen, dat is sterk verminderd omdat sommigen het gewoon niet kennen en dat boezemt hen angst in. Als je zegt dat Brussel niet zo gevaarlijk is als de doorsnee Vlaming vaak denkt, geloven ze je meestal niet. Brussel is een op en top kosmopolitische stad, voor mij is Brussel de enige grootstad in België. Hier wonen mensen met zoveel verschillende nationaliteiten en culturen, er wonen zelfs nog eens zoveel mensen die uit alle uithoeken van België afkomstig zijn. Voor mij is Brussel bovendien een van de weinige plekken waar je zo lekker kwaliteitsvol kan eten voor een heel schappelijke prijs zoals bij Den Boer of Le Marmiton. Er wordt gezegd dat er veel verdwijnt, maar kijk de Meyboom en Ommegang kennen onderhand wel al een hele lange traditie. Er komen ook zoveel nieuwe dingen bij. Zoals de Zinnekeparade, dat is nieuwe folklore. De mensen klagen zo vaak, maar je moet toch ook geen mirakels verwachten. Als je de dingen tijd geeft, veranderen ze meestal ten goede. Als ik dan toch iets zou mogen wensen, dan graag een tram of bus die later rijdt dan 1 uur ’s nachts. Voor een grootstad als Brussel vind ik het toch geen al te beroerd idee om dat openbaar vervoer 24 uur op 24 te laten rijden, zodat iedereen veilig thuis geraakt.

Wat mogen we je wensen voor de toekomst?

Goh, ik ben al zo blij! Soms is het beter de voeten op de grond te houden. Al die onbereikbare dromen, daarvan ga je nooit gelukkig zijn. Het leven is al zo mooi, pluk de dag! Ja, ik weet het, het zijn misschien dooddoeners, maar met klagen en zagen komen we ook nergens. Daarbij, in Brusselzijn er alle dagen morgelijkheden te over om je goed te amuseren en gelukkig te zijn!

De oudste datum die bekend is over de Roskam dateert van 1834 toen het een cabaret dansant was. Dat de Roskam tegenwoordig bekend staat als jazzcafé komt door een van de huidige eigenaars van het café, Rudolf. De passie voor jazz en blues is ontstaan in New Orleans, waar hij toen regelmatig voor zijn werk moest zijn. Toen hij de oude Kafka in 1997 overnam was de keuze om jazz concerten te organiseren snel gemaakt. Zijn schoonbroer Peter Jacquemyn, was de organisator daarvan en dankzij Miel Vanattenhoven, bezieler van Jazz Middelheim en de jazzprogramma’s die hij deed op de toenmalige BRT, raakte het café snel bekend. Bij de start van de Roskam in 2004 organiseerden we samen met Garti Adib jazzconcerten, hij werkte nauw samen met de Brusselse conservatoria. Daarna nam Karen van Schaik het van hem over. Je hoort het bijna niet, maar heel soms zou je kunnen vermoeden dat Karen van Schaik van bij de noorderburen is komen aanwaaien. Het team van café Roskam is maar wat blij dat deze duivel doet al kwam aangespoeld. Al meer dan 10 jaar staat ze er achter de toog en ze verzorgt de muziekprogrammatie van het café. We mogen gerust stellen dat de Roskam niet enkel een van de meest geliefde cafés van de Brusselaars is, maar ook vaak als ware muziektempel fungeert. Dankzij Karen’s relatief laat ontdekte passie voor saxofoon en jazz, belandde ze in België en bij de Roskam. Ze is niet enkel saxofonist en componist, ze tekent, schrijft, ontwerpt meubels en kostuums en houdt zich bezig met grafisch ontwerp. Daarnaast springt ze in de bres voor het klimaat en ijvert ze voor een betere vertegenwoordiging van vrouwen in de muzieksector. Karen moet op tijd weg, want ze heeft nog iets te regelen met een Chinese mast. Nieuwsgierig? Google is je vriend! Dat is stof voor later. Deze keer hebben we het over café Roskam in de Vlaamsesteenweg.

Je bent Nederlandse, hoe ben je in Brussel terechtgekomen?

Als kind was ik altijd al veel aan het tekenen en na de middelbare school besloot ik architectuur te gaan studeren in Delft. Tijdens mijn studie aldaar ontdekte ik op mijn 23e mijn liefde voor saxofoon en jazz. Ik rondde eerst mijn studie in architectuur af en richtte terloops jazzvereniging Groover op, een vereniging voor Delftse studenten die jazz wilden spelen. Op mijn 26e begon ik serieus saxofoon te oefenen met het doel me voor te bereiden op een studie aan het conservatorium. Toen ik een paar jaar later toelatingsexamen wilde gaan doen, gooide de Nederlandse minister van onderwijs roet in het eten. In verband met bezuinigingen werd besloten dat het niet meer mogelijk zou zijn twee bachelorstudies achter elkaar te doen. Mijn droom viel aan duigen, totdat ik ontdekte dat het in het buitenland nog wel kon.

Toen ik Brussel bezocht voor de opendeurdag van het conservatorium, werd ik direct verliefd op de stad. Mijn muzikale avontuur in Brussel was een pad vol obstakels, ik had nog niet zo gek veel saxofoon gespeeld en om in België te studeren én te leven had ik geld nodig. Gelukkig kwam ik al gauw in de Roskam terecht, waar ik me direct heel welkom voelde en waar ik bovendien ook nog kon genieten van jazz concerten.

Nu zoveel jaar later ben ik beroeps-saxofonist en programmator van de concerten in café Roskam en geniet ik van het contact met de klanten als ik -nog altijd met veel plezier- achter de bar sta.

Hoe zou je de Roskam omschrijven?

Het is een gezellig Brussels café waar creativiteit zindert, je vele talen door elkaar hoort spreken en mensen uit verschillende lagen van de bevolking elkaar ontmoeten. Ook de muziek die je er hoort is divers, mijn lieve collega’s maken geweldige playlists, het is een leuke eigenzinnige mix. We staan ook bekend omwille van de concerten die we op zondagavond organiseren. Voor veel mensen is dat niet zo, maar ik vind zondag de leukste avond in de week (lacht)! De focust ligt veelal op jazz. De eerste jaren dat ik er werkte was ik niet echt betrokken bij de organisatie van de concerten, maar sinds een jaar of 5 ben ik verantwoordelijk voor de programmatie. In het begin had ik het gevoel dat ik als jonge vrouw moest opboksen tegen een aantal vooroordelen. Mijn kunnen als programmator werd nogal eens openlijk en schaamteloos in twijfel getrokken. Maar nu 5 jaar later voel ik vooral veel respect vanuit de jazzscene. We werden zelfs door The Guardian genoemd als 1 van 10 beste muziekplekken in Brussel.

“The Roskam bar would be excellent even if merely pouring beer but every Sunday it hosts one of the best (and most adventurous) jazz sessions in Brussels.”

Jammer genoeg sloeg de coronacrisis toe niet lang na de publicatie, dus we hebben niet echt kunnen genieten van deze erkenning. Hopelijk kunnen we over niet al te lange tijd deze zondagavonden weer organiseren! De sfeer op de zondagavonden was echt heel bijzonder. Een ontmoetingsplek voor binnen-en buitenlandse muzikanten, muziekliefhebbers, vele andere creatievelingen uit alle windstreken en natuurlijk onze stamgasten, een prachtige Brusselse meltkroes!

Wat doe je in dagelijks leven?

Ik schrijf en speel muziek voor theater, circus en dans en voor mijn eigen band Anthophila.

Via het Brussels productiehuis voor grootstedelijke muziek MetX kreeg ik carte blanche om muziek te schrijven en te maken. Binnenkort meer daarover. Ook begon ik onlangs een samenwerking met trapeze-artiest Suzon Gheur. Ik ben bezig muziek te schrijven voor haar prachtige en persoonlijke show “TearAway.”

Verder speel ik bij het Ravno Collectief, een collectief van muzikanten en acrobaten van circusgezelschap Be Flat. Ik maakte muziek voor Dooshoofd, een muzikaal theaterstuk uit 2017-2018 gebaseerd op de gedichten van acteur en dichter Kevin Bellemans.  Mijn eigen vijfkoppige band heet Anthophila, dat is latijn voor de orde van de bijen. Dit is een verwijzing naar mijn begaanheid met de natuur en zorgen over het milieu, die ik van kinds af aan al heb. Verder bouw ik mijn muzikale carrière verder uit. Dankzij de lockdown heb ik heel wat kunnen doen, een website maken bijvoorbeeld waarin ik al mijn bezigheden en passies bundel. Vorig jaar in mei, organiseerde/ speelde en dirigeerde ik een participatief concert in mijn straat, waarbij muzikanten vanaf hun balkons speelden en buren meespeelden, zongen en klapten. De reacties van het publiek waren hartverwarmend. Het was prachtig om te zien hoe de mensen bij dit concert zich “verbonden voelden op afstand” tijdens de eerste lockdown.

Ik heb per ongeluk “een hitje geschreven” met mijn ironisch liefdeslied en strijdlied aan/tegen corona ‘La Vie en Pause’, op de melodie van Edith Piaf’s “La Vie en Rose.” Het werd in januari 2021 opgenomen met het orkest “Ricciotti Ensemble” en Ellen Ten Damme, een bekende zangeres uit Nederland. Dat heeft onverwacht veel mensen bereikt op deze manier.

Heb je de wijk zien veranderen in die tien jaar dat je in Roskam werkt?

Er zijn veel ketens bijgekomen de laatste jaren, omdat zij erin slagen de huur te betalen, wat voor veel kleine ondernemers helaas steeds moeilijker wordt. Dat vind ik erg jammer. Natuurlijk is de wijk er beter aan toe dan pakweg 20 jaar geleden, toen was de Vlaamsesteenweg een grijze, grauwe straat met veel drugsverslaafden. Nu zijn er veel hippe winkels, restaurantjes en cafés. Het leuke is dat de buurt net buiten de toeristische zone ligt, de toeristen die toch tot hier komen zijn vaak diegenen die de meeste moeite toe doen om de stad te leren kennen.
Het is zeker positief dat het zoveel verbeterd is tegenover vroeger, maar het wordt wel een beetje “bobo” en door de ketens blijft er weinig over van de ziel hier.

In het huidige gebouw waar nu Kumiko gevestigd is in de Aalststraat, had je een jazzclub ‘Bravo.’ Dat was een bruisende muziekplek met interessante muziek uit binnen-en buitenland. Helaas is deze club na zo’n 3 jaar gestopt. Een groot verlies voor de Brusselse jazzscene, en helaas een trend die zich elders ook voordoet.

De plekken die leuk zijn om aan te doen, verleggen zich naar elders. Zoals bijvoorbeeld naar Anderlecht, waar je nu bijvoorbeeld Werkplaats Walter, Volta en TicTac art centre hebt. Qua plekken waar je muziek kan luisteren die live gebracht wordt, heerst er wel een schaarste tegenwoordig. Dat heeft te maken met de regels die steeds ingewikkelder worden en de vergunningen voor live muziek die steeds duurder en talrijker worden. Het is als klein café gewoon niet meer te bolwerken.

Maar artiesten of muzikanten hebben zulke plaatsen nodig om hun muziek uit te brengen en te testen bij een live publiek, alvorens ze de grotere podia, festivals en zalen aandoen. Vandaar dat er zoveel waardering is van muzikanten voor de Roskam, omdat hen dat platform kan aanbieden.

Wat is je favoriete plek in Brussel?

Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar het eerste dat in me opkomt is de Roskam. De muziek is er top, de concerten worden er enorm gewaardeerd. Daarnaast is de wijn er goed. Het kan soms nogal tricky zijn om op café in de wijn te vliegen met vaak een enorme kater als gevolg, maar hier weet ik dat ik blind kan vertrouwen op de kwaliteit van de wijnen. Uiteraard ben ik ook gewoon ontzettend dankbaar voor deze plek. Dankzij mijn werk hier heb ik van mijn passie mijn beroep kunnen maken en mijn studies en leven rond gekregen. Ruud heeft me  de kans en het vertrouwen gegeven om de muziekprogrammatie voor mijn rekening te nemen. En Leentje hield bij het maken van de planning van het personeel altijd veel rekening met mijn lessenrooster zodat ik niet veel hoefde te missen op het conservatorium. Ze is ook altijd mijn steun en toeverlaat geweest. Mijn ouders waren immers vooreerst nogal sceptisch over mijn muzikaal Belgisch avontuur en dan was het leuk dat ik kon thuiskomen in de Roskam. Mijn collega’s werden een beetje familie. Maar als ik even nadenk over een paar plekken die ik de moeite vind, kom ik al snel uit bij Werkplaats Walter in Anderlecht. Een enorm creatieve plek waar hele interessante bands komen spelen. Zij organiseren concerten in een meer experimentele muzieksfeer, waaronder ook jazz in combinatie met beelden kunsten. In Sint Gilles zit Les Ateliers Claus, dat is een plek waar ik ook fantastische concerten bijgewoond heb, bijvoorbeeld van Sun Ra Arkestra en ICP (Instant Composers Pool), echt een aanrader!

Heb je iets met Brussels of een ander dialect?

Oorspronkelijk kom ik uit Eindhoven waar men met een zachte ‘r’ en ‘g’ spreekt, maar mijn accent is nogal kameleontisch. Toen ik in Delft studeerde zei mijn moeder wel eens gepikeerd ‘proat es normoal!’ als ik dan eens naar huis kwam en dan ineens met een volwaardig randstedelijk accent bleek te spreken.
Ik houd van het Brussels, het is zo’n bonte mengeling van Nederlands en Frans, waardoor het soms klinkt als beide (lacht). De voormalige baas van de Roskam is een rasechte Brusselaar, ik moet toegeven dat ik vaak niet helemaal mee ben met wat hij uitkraamt, maar laatst noemde hij zichzelf een ’nen ouwe zievereir’. ‘À l’aise’ vind ik ook een leuke uitdrukking, ook als is dat een beetje verbasterd Brussels. Maar het geeft goed de mentaliteit van de Brusselaars weer. Als je jezelf kan zijn is het vaak het leukst, dan kan je hier echt oprechte gesprekken voeren waarbij je niets te bewijzen hebt, dat vind ik zo geweldig aan Brussel. Uiteraard ben ik een grote fan van de meertaligheid hier, de cafégangers van de Roskam switchen soms in het midden van een  gesprek of een zin van taal en niemand die daar vreemd van opkijkt, iedereen gaat daar gewoon in mee. Je merkt het dat wanneer mensen hier pas komen wonen, ze het soms moeilijk hebben met die talencaroussel. Voor een Brusselaar is dat zo’n beetje zijn tweede natuur.

Wat zou je droom zijn voor Brussel?

Brussel is eigenlijk een fantastische stad om in te wonen. Alleen zo jammer dat er zoveel luchtvervuiling is. Voor je gezondheid kun je onderhand beter op ‘den buiten wonen’ en een pakje sigaretten per dag roken dan niet-roker in Brussel zijn. Voor mij mogen de auto’s eruit (lacht).! Met de fiets en het openbaar vervoer kom je overal, vaak ben je met de auto langer onderweg voor eenzelfde traject. Ik ben dan ook heel blij met de aanleg van meer en meer fietspaden. Het valt echt op dat er meer mensen op de fiets zitten dan pakweg 10 jaar geleden, dat vind ik een goede evolutie.

Wat wil je zelf nog graag bereiken?

Ik hoop binnen afzienbare tijd van mijn muziek en andere creatieve activiteiten te kunnen leven. Ik wil vooral mensen verbinden met muziek en daarmee ook de verschillende culturen die hier samenleven dichter bij elkaar brengen. Door de coronacrisis is de wereld er niet bepaald liever op geworden, daarom vind ik het zo ontzettend belangrijk om mensen nog meer te verbinden, laten communiceren en ervoor te zorgen dat er wederzijds respect is tegenover elkaar. Als dat kan met muziek, dan graag! Het zou ook fijn zijn een voorbeeld te zijn voor de toekomstige generatie vrouwelijke instrumentalisten, zodat ze geen eenzame weg hoeven af te leggen om de erkenning te krijgen die ze sowieso verdienen. Muziek oordeelt niet, gelukkig!

Meer over Roskam lees je hier:

https://www.theguardian.com/travel/2020/feb/27/brussels-music-venues-clubs-ten-best-belgium?fbclid=IwAR3NppJ5xGoT5w5Sg_jsNJfCeBNc_qtmgr_iG06yYuxO3CKAP_KoUzPcJrE

En hier:

https://visit.brussels/en/article/6-unmissable-jazz-clubs-in-brussels?fbclid=IwAR2EZ70V4FUPEOkea_wjtAJI_OwZ3N-WK2ixfZv1gfm8CNZPDw6P6kff4OA

Meer over Karen:

https://karenvanschaik.com/

Bijzonder vereerd was hij om ons Ketsje van de Moind te zijn en dat als Limburger dan nog! Piet werkt als communicatieverantwoordelijke bij Muntpunt en zij geven er de 11^de juli ter ere van de Vlaamse Feestdag een serieuze lap op, waarbij je al dan niet je dansbenen kan bovenhalen. Ondanks de maatregelen is er een serieus omvangrijk, interessant en verrassend programma in elkaar gestoken waarin Brussel de hoofdrol speelt, hoe kan het ook anders. Neem zeker een kijkje op www.brusseldanst.be en reserveer zo snel mogelijk een activiteit die jouw voorkeur wegdraagt, want het gaat daar hard. Piet ook, want hij coördineert dit prachtige event met deze indrukwekkende programmatie om iedereen goesting in (‘t) Brussel(s) te doen krijgen. Straf voor een Bilzenaar, maar des te meer Ketsje in hart en nieren en zeker niet getemd! Allez, en avant la musique!

Wat doe je in het dagelijks leven?

Sinds september 2020 ben ik verantwoordelijke voor marketing en communicatie bij Muntpunt, de stadsbibliotheek, infopunt en zoveel meer op het Muntplein. Op 11 juli organiseren we Brussel Danst, beter bekend als de 11 juli-viering of Vlaamse Feestdag. De coronacrisis laat jammer nog steeds niet toe dat er op grote schaal gefeest en gedanst wordt, zoals voordien met de vaste afspraak op de Grote Markt, toch is er voor de gelegenheid hard gewerkt aan een boeiend programma. Tijdens deze editie nodigen we iedereen uit om verschillende Brusselse wijken en hun trekpleisters te (her)ontdekken in Vorst, Anderlecht, Elsene, Brussel Centrum en Koekelberg door middel van wandelingen of ontdekkingstochten, maar ook voorstellingen in samenwerking met een aantal partners zoals KVS, Kaaitheater, en Beurschouwburg. Het programma is heel gevarieerd, met een heleboel activiteiten voor jong en oud. Johan Verminnen wordt ook nog eens extra in de bloemetjes gezet naar aanleiding van zijn zeventig lentes, dit in de Spiegelzaal van het Brussels Parlement waarbij hij terugblikt op een rijke carrière. Schakel op 11 juli zeker over naar de Radio 2 app als je hier niets van wil missen. Traditiegetrouw strijkt Radio 2 ook neer op de prachtige Grote Markt. Van daar brengen ze met de Bene Bene 100, de 100 mooiste liedjes, hits en klassiekers van eigen bodem. Rond Muntpunt vind je Leesstraat Feeststraat waar je terecht kan voor een coronaproof familieprogramma met allerlei acts en activiteiten. Bruzz is met de Bruzzbus ook van de partij en in het Warandepark geeft het Youth Orchestra Flanders het beste van zichzelf. Dit is slechts een tipje van de sluier uiteraard. Het volledige programma en meer info kan je lezen via de website van Brussel Danst (www.brusseldanst.be).

Het Brussels mag ook niet ontbreken in de programmatie?

Ik ken Geert Dehaes (Algemeen Directeur Brusseleir nvdr) al heel lang van bij Bruzz, het toenmalige Fm Brussel, dat natuurlijk nauw verweven is met het Brusselse socio-culturele leven waar we elkaar regelmatig tegen het lijf liepen. Los daarvan is het logisch om het Brussels als dialect bij de Vlaamse Feestdag te betrekken. In de toekomst en de komende jaren of edities gaan we zeker bekijken of we nog meer aandacht aan het Brussels kunnen besteden en de bezoekers laten zien wat hier daarrond leeft. Het valt op dat de huidige activiteiten rond het Brussels snel volzet zijn, wat maakt dat mensen het zeker kunnen smaken en dat het er zeker bij hoort in onze programmatie.

Zelf kom je uit het verre Bilzen?

Ik heb mijn hart hier al vrij jong verloren toen ik jaren geleden naar de concerten van de VK kwam afgezakt en nadien de stad beter leerde kennen. Mijn studies vatte ik aan de VUB aan en ik was meteen verknocht aan deze mooie, grootse, steeds veranderende en verrassende stad, waardoor ik hier ben blijven plakken zeg maar. Het verandert hier nu nóg sneller heb ik de indruk, nu ik ondertussen toch al 25 jaar in deze stad vertoef, en het wàs al zo plezant. Iedereen die hier twee dagen is, is in feite een Brusselaar (lacht). Vijf jaar geleden begon zo goed als alles hier nog vanuit een Nederlandstalig of Franstalig netwerk, nu loopt dat allemaal veel meer in elkaar over. Er zijn uit alle kanten en hoeken, talen en culturen mooie en boeiende initiatieven ontstaan op vele plekken in het centrum, en ook elders in de stad. Het is een rijk palet waar ook de jongeren een groot aandeel in hebben, het gonst werkelijk van de creativiteit hier.

Spreek je zelf soms dialect?

Zelf spreek ik geen dialect, eerder een soort tussentaal. Mijn vader is afkomstig uit Antwerpen en mijn moeder uit Limburg, waar we opgroeiden. Daardoor ken ik wel enkele typische Antwerpse woorden zoals ne reizaf (glijbaan) of een bolleke (snoepje) en kan ik uitpakken met pakweg de twee grootste clichématige standaardzinnen in het Limburgs, maar spreken doe ik het jammer genoeg niet. Natuurlijk blijft mijn accent mijn herkomst verraden, ik ben overal ‘de Limburger’ gebleven, met veel plezier, en altijd een beetje fier trouwens (lacht). Ik ga nog altijd graag terug naar Limburg, al gebeurt dat te weinig. Bij mijn kinderen ontwaar ik nu een Brussels accentje, dat is plezant om horen. Het valt op wanneer we samenkomen met de familie, die voornamelijk uit Limburg, Leuven en Brussel komt, dat er een vrolijke mikmak aan tussentaal ontstaat.

En het Brussels?

Dat is oprecht het schoonste dialect dat er bestaat! Als taal op zich, maar ook omwille van wat erachter zit, de ingesteldheid die ermee gepaard gaat. Brusselaars kunnen heel direct zijn, zonder iemand te kwetsen, omdat er altijd een goede scheut humor en relativering in zit. Het maakt dat je kan zeggen waar het op staat, maar het ‘passeert’ wel op de een of ander manier, zodat het door de ander aanvaard wordt. Het getuigt van een bepaalde manier van leven en filosofie die relativeert, oprecht én mooi is. Ik moet er vaak spontaan bij lachen! Hoe plezant moet het niet zijn als je het dan ook nog eens kan spreken! Door in het verleden met Toots Thielemans samen te werken is me dit nog duidelijker geworden. Er zat zo veel Brussel in Toots, hij was een ratatouille zoals hij zelf zei. Toots ademde veeleer Brussel dan dat hij Brussels sprak. Hij had echt diezelfde levendige en oprechte spirit. Altijd positief, goedgezind en klaar voor een grapje.

Je hebt ooit de eer gehad met Toots te mogen samenwerken?

In het kader van zijn negentigste verjaardag, in samenwerking met Veerle Van de Poel, zijn manager, Toots zelf en zijn fantastische weduwe Huguette. Toots straalde echt Brussel uit. Hij groeide op in de Marollen en in Molenbeek, trok zijn plan, sprak alle talen die nodig waren, nog het liefst die van de muziek, op alle mogelijke instrumenten. Iedereen kent Toots van de mondharmonica, maar hij is lange tijd één van de beste gitaristen van Amerika geweest. Het instrument maakte hem niet uit, muziek was zijn manier van communiceren, van praten, mensen een goed gevoel geven, en liefst iedereen. Zo heeft hij de wereld op een Brusselse manier, op zijn manier, een beetje veroverd. Hij was bovenal een schone mens, die veel anderen waaronder ook muzikanten inspireerde.

Wat gaat er volgend jaar gebeuren?

2022 wordt opnieuw een feestjaar, omdat hij 100 zou geworden zijn. Op 22 april 2022 start er een expo in de KBR en op zijn verjaardag, op 29 april 2022 komt er een groots verjaardagsconcert in en met Bozar. Daarnaast zijn er tal van samenwerkingen met verschillende Brusselse partners, organisaties en evenementen, zodat ieder op zijn eigen passende manier Toots 100 kan vieren (meer info op www.toots100.be). Zelf ben ik geen grote jazzkenner, en er zijn heel veel mensen die Toots beter gekend hebben dan ik, maar ik ben zo ontzettend dankbaar dat ik dit mag doen. Niet alles dat er volgend jaar georganiseerd of gebracht zal worden moet van superkwaliteit zijn, integendeel. Het punt is om iets in de geest van Toots te doen. Hij bleef altijd geïnteresseerd in nieuwe muziek, vernieuwing, en samenwerkingen met jonge muzikanten. Het is vooral fijn wanneer mensen geïnspireerd zijn door zijn muziek, zijn persoonlijkheid of verhaal en daar hun eigen ding mee doen. Daar zou hij zéker achter gestaan hebben, dat heeft hij altijd gestimuleerd.

Waar vertoef je het liefst in de stad?

Zou het de Vlaamse Poort heten? Ik denk het wel, daar bij Bjarke op de hoek, het terras van de gezellige Bar du Canal aan het einde van de Dansaertstraat. Ik woonde en werkte er tot tien jaar geleden toen ik er nog, samen met Dries Heyman, een communicatiebureau (Wow Communication) had. Daar gezeten heb je een goed overzicht op het krioelen van auto’s, fietsers, voetgangers met het kanaal in de achtergrond. De hele wereld passeerde er quasi langs je voeten, en nog steeds. Waarbij de ene passant al meer de aandacht trekt dan de andere door de dingen die ze meesjouwen of de taal die ze spreken. Dan vraag je je af, waar gaan die daarmee naartoe en van waar komen ze ermee? Het is een kruispunt, als etalage van het kruispunt dat Brussel is. Je kan er rustig de Brusselse wirwar overschouwen en ter plekke een wereld verzinnen en dat met één van de vele fantastische Brusselse biertjes in je hand. Schoon toch. Dat is ook zo plezant, hoe er opnieuw steeds meer in de stad zelf gebrouwen wordt. Niet enkel voor het bier zelf, maar ook voor de context die dit creëert, de mooie plekken en verhalen die mensen samenbrengen.

Sinds een tijdje stak je het kanaal over?

Klopt, sinds het laatste decennium woon ik in Molenbeek en ik woon er heel graag! Na de aanslagen viel het op hoeveel mensen zeiden: ‘he, ik woon ook in Molenbeek’, voordien wist je dat wel, was er nog minder contact ook. Dat leek ook minder nodig, het centrum is vlakbij. Maar er zijn dringend meer fijne plekken nodig om af te spreken, die komen wel, het publiek is er al. De mix is hier zo interessant! Velen weten niet dat het gemeenteplein van Molenbeek een van de mooiste van Brussel is en in vogelvlucht misschien 1 kilometer van de Beurs ligt. Daar zit nog enorm veel potentieel. De jeugd komt ook meer en meer bovendrijven. Ze hebben goesting om iets op de te bouwen, uit de grond te stampen en die vibe voel je! De wijk wordt jonger en diverser, ik ouder (lacht). Het is in feite een unieke trend met een dynamiek die je nergens anders vindt. Er zijn opvallend meer fietsers en joggers, iets waar er 5 jaar geleden nog raar van opgekeken werd. Het heeft lang geduurd, het gaat traag, maar ik heb de indruk dat er In Molenbeek iets aan het gebeuren is nu we toch stilletjes aan terugkeren naar een normaler openbaar leven. Brussel groeit trouwens in het algemeen op zo’n mooie, interessante manier dat ik het fantastisch vind om er deel van te mogen uitmaken. Het kan mij écht gelukkig maken me daar bewust van te zijn, een getuige en deelnemer van te mogen zijn. Het is uiteraard niet allemaal positief, door de crisis is er nog meer armoede bijgekomen en hebben veel mensen het nog moeilijker om hier te overleven. Desondanks brengt Brussel mensen op een rare manier dichter bij elkaar en dwingt ze hen zichzelf te zijn, ik kan niet benadrukken hoe bijzonder dat is, hoe belangrijk het is dat men dat beseft, koestert én er mee aan de slag gaat. We mogen niet nalaten daar mee bezig te zijn.

Kan je een favoriet Brussels woord kiezen?

Goh, ik zou niet kúnnen kiezen voor 1 woord of uitdrukking, ze zijn immers allemaal zo mooi in hun beeldspraak en waar het voor staat. Er zal er wel 1 de mooiste zijn. Ik opteer voor de besluitloosheid, ik kies ervoor om niet te kiezen (lacht).

Wat kan er beter in Brussel?

Er kan heel veel, véél beter. Maar zoals ik al zei is hier zoveel aan het verschuiven en gebeuren, we mogen af en toe ook eens stilstaan bij de rijkdom daarvan, bij hoe goed en interessant het nu is. Hoe complex en hoe groot de uitdagingen die hier dagelijks op tafel liggen ook zijn, we moeten het potentieel dat er nú al in zit ten volle ter harte nemen en naar boven halen. We hebben nog niet eens de helft gezien van de kracht en het kunnen van de jongere garde hier. Het behoort deels tot mijn job deze Brusselse capaciteiten te laten zien, ervaren. Het beeld dat mensen van Brussel hebben strookt niet met deze realiteit. Het gaat erom een manier te vinden om te vertellen wat hier is, want het ís er. We moeten de jeugd ondersteunen en er oprecht aandacht voor hebben, die diversiteit en de ongelooflijke rijkdom nog beter in kaart brengen en uitdragen. Er zijn zoveel Brusselse jongeren echt goed bezig met waanzinnig originele projecten die ze op andere plaatsen in de wereld al kennen en hier kent niemand hen. Dat moet veranderen. Het is essentieel om de Brusselse inhoud te erkennen en hiervan te leren, waardoor de stad ons gezamenlijk kan verrijken, in plaats van ieder afzonderlijk. Ook buiten Brussel. Hoog tijd is het, om eruit te halen wat erin zit en iedereen hier kennis mee te laten maken!

Is er nog iets dat je zelf graag wil bereiken?

Als Limburger Ketsje van de Moind worden, ik geloof dat ik dan wel alles bereikt hebt wat ik ooit voor mogelijk achtte. Het maakt alleszins mijn jaar al goed (lacht!). Ik wil mensen blijven verrassen met Brussel, het fijne is dat je daar bij wijze van spreken bijna niets voor hoeft te doen, je hoeft er niks voor uit te vinden, het is er. Komen kijken en het willen zien. Het is echt enorm plezant om zoiets te mogen doen en over te brengen. Als we hier de Brusselse jeugd nóg meer bij betrekken en hen leren begrijpen, zal ik echt content zijn!

www.brusseldanst.be

www.muntpunt.be

Filip Jans is gepokt en gemazeld of beter gerookt en gemarineerd in de dranken- en tabaksindustrie, fan van het eerste uur van het nieuwe hoofdstuk in het Brusseleir!-verhaal en sterkhouder in de buurt met café Monk. We kunnen er niet om heen, bij Monk denk je meteen aan spaghetti want de hunnen is den beste of een plankske mè een beke van alles met daarbij een lekker drankje dat van over de hele wereld kan komen. Tegenwoordig kan je nog altijd bij Monk terecht via hun Take Away- service voor de befaamde bolo/gnèse/naise, al dan niet met een signatuursaus van een bekende chef of buur. Op naar 1 mei om het bruisende café weer in al zijn glorie te kunnen beleven met zicht op de Noordzee!

Hoe komt een Kempense Leuvenaar in Brussel terecht?

Ik studeerde Toegepaste Economie in Leuven. Mijn eerste job bij Philip Morris bracht mij eind jaren negentig naar Brussel, het was liefde op het eerste gezicht en dé manier om de stad beter te leren kennen. Brussel was groots en volop aan het evolueren. De Ancienne Belgique was dicht, de Beursschouwburg kende haar hoogtepunt, alle evenementen werden elders georganiseerd zoals bijvoorbeeld in de VK, waar ik Moloko zag. Na een omzwerving in Leuven waar ik een restaurant startte en een korte internationale marketingcarrière in de sterke dranken -en tabaksindustrie ben ik in Brussel blijven hangen, onder meer door het Monk café van de ondergang te redden.

Wat voor plek is Monk volgens jou?

De naam komt van Thelonious Sphere Monk , een Amerikaanse jazzpianist. De piano stond er altijd al, we hebben hem met veel liefde gerestaureerd en een centrale plak gegeven. Het was een voornamelijk Vlaams lokaal café, een bruin café zoals ze zeggen. Maar het miste dynamiek. Het café heeft een prachtig interieur maar dat kwam niet tot zijn recht. De ruimte achteraan waar je nu spaghetti kan eten was de stockageruimte van het leeggoed, zonde. Toen ik de zaak overnam wilde ik een meer internationale kaart trekken en tegelijk het bruine karakter bewaren, het publiek dat bij ons langskomt is van alle allooi: kunstenaars, studenten, oudere mensen, mensen uit de buurt. Het is fijn om het ritme van het café te zien doorheen de dag. Rond 11u komt de oudere garde een koffietje drinken, sommigen maken er zelfs een wekelijkse uitstap van waarbij ze van in de ‘Vlaanders’ naar de hoofdstad trekken, de Bourgondiërs genieten van een wijntje. Tegen de middag komt de werkende mens voor een pistolet of spaghetti en later de kunstenaars, muzikanten, hier en daar zakenmensen en schrijvers. Het valt me op dat hier veel geschreven wordt. Er komt bovendien geregeld iemand langs om te werken op een oude tikmachine. Dan volgt het uur van de apero onder collega’s, een beetje het publiek van ’s middags, vervolgens verjongt het volk enigszins en komen de mensen uit de buurt bij ons toeven. We zijn een groot team van bijna 30 mensen soms, het is een puzzel om 7 op 7 open te zijn vanaf 11 uur, soms tot diep in de nacht, en alles te doen draaien, maar dat lukt wonderwel heel vaak. We zetten ook in op cultuur en muziek in het café. Zo zijn er concerten en maak ik plaats vrij voor bijvoorbeeld de riso prints van Axel Pixel die een riso drukkerij heeft, verderop in de Vlaamsesteenweg (Chez Rosi, nvdr). Ik zie een samenwerking tussen Axel en Brusseleir! eigenlijk volledig zitten. Zijn tekenstijl en kleurgebruik geven echt zeer goed de Brusselse sfeer weer, in combinatie met Brusselse zwans zit daar vast muziek in.

Waarom spaghetti? And how to eat spaghetti?

Bij Monk zijn we de helden die van spaghetti iets typisch Belgisch gemaakt hebben. Natuurlijk was er een praktische keuze mee gemoeid, ik wilde iets aanbieden in het tien à elf euro segment én het moest een gerecht zijn dat ik alleen kon beheersen, spaghetti is ook wel iets dat bij een café aansluit. Het was een uitdaging om bij dat concept te blijven en de motivatie aan de dag te leggen om er te blijven voor kiezen. Mensen verklaarden me gek en na een mindere dag dacht ik wel eens of ik niet beter stoofvlees aan de kaart zou toevoegen. Maar kijk, de mijne is den beste en ik ben er blijven in geloven. Ik hoop dat mensen bij spaghetti aan Monk denken. Er schuilt ook een kracht in het aanbieden van slechts 1 gerecht. Wanneer iedereen hetzelfde eet creëer je een soort van gezellige samenhorigheid. Op die manier is er aandacht voor de vriendschap, een plat moet voor mij verbinden en geen doel zijn op zich. Het sociale aspect is in feite niet te onderschatten. Ik hou bijvoorbeeld daarom zo van de Spaanse eetcultuur, die draait eveneens om verbondenheid. Dat is het allerbelangrijkste.

Wat vind je van de wijk?

Ik ben hier eindelijk Brusseleir geworden denk ik, daarmee bedoel ik dat ik geleerd heb om op een quasi ironische manier met deze stad om te gaan. Ze wordt op een vreemde manier bestuurd, alles is zeer gefragmenteerd waardoor het nogal vierkant draait. Tegelijk zorgt dit ervoor dat je hier dingen tegenkomt die je elders niet ziet. Ik zie dat ook bij mijn kinderen, de wijde wereld ligt hier aan hun voeten, op een andere manier dan in pakweg het provinciestadje Leuven. Ze springen op de metro en gaan op avontuur, er gebeurt altijd wel iets. Daarom dat Brusselaars vaak het positieve ervan proberen inzien, grotendeels om te vermijden dat ze verzinken in frustratie en woede. De Dansaertwijk en het Katelijneplein is een fijne, toegankelijke buurt, al is het jammer dat de stad en haar beleid  vooral de toeristische kaart trekt, wat de plaatselijke economie niet ten goede komt. De kleinere restaurants en lokale handelaars trekken weg omdat ze de torenhoge huurprijzen niet langer kunnen betalen en noodgedwongen moeten wijken voor grote ketens. Het zit hier nog, het karakteristieke van weleer, maar het is meer naar de ondergrond verschoven.

Sinds vorige zomer heeft Brusseleir haar kantoor in de wijk, hoe sta je daar tegenover?

Dat vind ik fantastisch, het is echt een goed initiatief geweest naar deze locatie in de Vlaamsesteenweg te trekken. Het is een interessant gegeven, vooral voor de Belg als toerist in eigen land, de buurt is immers ook gekend onder Belgen. Het hele gebeuren leunt aan bij de Vlaamse identiteit die de stad in zich heeft. Dat dit daarenboven toevallig kan in de Vlaamsesteenweg is mooi meegenomen. Uiteraard gaat het om erfgoed dat beschermd moet worden, het is tof en fijn dat een organisatie hierover waakt. Als we deze coronacrisis het hoofd kunnen bieden wil ik graag meer in het Brussels communiceren. En zoals ik eerder al aanhaalde, eventueel met Axel Pixel en Brusseleir! een Brusselse samenwerking op poten zetten, volledig volgens de filosofie van de stad vol ironie: niet perfect maar toch mooi!

---

http://www.monk.be/

Het café heet eigenlijk Au Daringman, naar het schijnt omdat de vorige uitbater een bokser was en een grote fan van de voetbalploeg Daring Molenbeek. Maar de meeste tooghangers gaan een pintje drinken ‘bij Martine’ of ‘Le Café Rouge’ zoals de Franstaligen zeggen. Er werd reikhalzend uitgekeken naar mei 2020, want dan zou “twintig jaar Martine” in de Vlaamsesteenweg gevierd worden. 20 jaar in ’20. Maar dat was buiten corona gerekend, helaas. We kunnen misschien voorzichtig stellen dat we het feest tegoed hebben in mei 2021. The Guardian zette Chez Martine op haar lijst van beste cafés ter wereld en wie durft The Guardian tegenspreken? Toch is het kleine café als een dorp in de stad met de meest geweldige playlist, bezoekers van alle allooi, steevast een boeket in een grote vaas links van de toog én Martine, met haar mooie warme doorleefde stem. Geen wonder dat menig Brusselaar hier thuiskomt.

Je bent afkomstig uit Aartselaar, hoe ben je in Brussel terechtgekomen?

Om niet onder de kerktoren te blijven hangen , maar ook andere horizonten te verkennen, besloot ik mijn studies voor maatschappelijk werkster in De Haan aan te vatten, in het Zeepreventorium, en niet in de Sociale school van Antwerpen of Gent. Door in het weekend  te werken en voor de naschoolse opvang te zorgen buiten onze lesuren in het Zeepreventorium, kon je er rekenen op kost en inwoon. Ik vertoefde eigenlijk vaak bij mijn lief in Gent, maar dat wisten mijn ouders niet (lacht). Na mijn studies aan zee ging ik vrijwel meteen in Brussel aan de slag, in een vrouwenopvang in de Kogelstraat. Het werk bestond erin vrouwen in een crisissituatie onderdak te bieden tot ze een oplossing hadden om hun situatie te verbeteren. Er moest dag en nacht iemand beschikbaar zijn om vrouwen in nood te helpen, het ging dan om verslaafden, politieke vluchtelingen of slachtoffers van huishoudelijk geweld,… Vaak deed ik weekendshifts van zaterdagmiddag tot maandagochtend. Ik pendelde tussen Gent en Brussel, maar bleef op maandagochtend rondhangen in de buurt omdat ik dat hier zo tof vond. Al snel vond mijn lief ook werk in de hoofdstad en besloten we naar Brussel te verhuizen. Ik werkte er zo’n tien jaar, maar werken in deze sector is slopend,  vooral voor de moraal. Laat ons zeggen dat ik stilaan mijn idealisme was kwijtgeraakt en het soms moeilijker werd om niet te denken dat ze het zelf gezocht hadden. Dat was voor mij een teken dat ik misschien beter wat afstand moest nemen. Ik wilde absoluut geen verbitterde maatschappelijk werkster worden, dat zou ik vreselijk gevonden hebben. Toen dacht ik bij mezelf, ik doe een paar jaar iets anders en dan zien we wel. Op het Vossenplein was er een klein caféetje  om over te nemen :  ‘La Puce’, ik besloot om ervoor te gaan. Ik had wel geen enkele ervaring in het vak. Misschien maar goed ook achteraf bekeken, anders had ik het allicht nooit aangedurfd.  Het was mei , een warme zomer was in aantocht en ik speelde cafeetje, vaak alleen met vrienden die langskwamen. Dat was een heel gezellige tijd, met de markt elke dag voor de deur. Uiteraard kwamen de doorwinterde marktkramers me testen, ze spraken me  aan over wat ze meenden betaald te hebben en opperden dat ik hen te weinig terug gaf. Maar ik hield voet bij stuk en gaf niet  toe en zo bleek dat ik voor de test geslaagd was en ik erbij hoorde. Tegen september was het vollen bak in La Puce, we gaven ook eten met keuze uit twee voorgerechten, twee hoofdgerechten of dagschotels en een dessertje. Ik herinner me dat het nog maar vrijdagmiddag was en ik overdonderd op de trap zat door het vele werk en de klanten die maar bleven toestromen.

Ondertussen ben je al twintig jaar bezig in de Vlaamsesteenweg, hoe is dat gekomen?

La Puce werd te koop gesteld, ik was immers geen eigenaar van het pand. De eigenaar wilde het hotel dat er al gevestigd was uitbreiden en ik wist dat ik niet zou kunnen opboksen tegen de hoogste bieder. Via via hoorde ik dat Au Daringman over te nemen  was.  Het was toen een totaal ander café dan nu overigens. Een café dat vooral oudere mannen als bezoekers had, die niet zelden veel te dronken waren, stonken naar de pis en vooral veel rechtse praat verkochten. Dat wist ik voordien al toen ik in de Vlaamsesteenweg in panne viel met mijn wagen en ik het café binnenstapte met de vraag of ik de wegendienst mocht bellen. Ik kreeg de boodschap dat er geen telefoon was, ook al hing die zichtbaar achter de toog. Ondanks deze ietwat onaangename ervaring had ik op deze manier wel het interieur van het café langs de binnenkant kunnen bekijken en wist ik dat er zeker potentieel was. Het was hoe dan ook een mooi café, waar zeker iets van te maken viel. Au Daringman werd al snel ‘Bij Martine en Paul’, mijn toenmalige partner en mettertijd  ‘Bij Martine’. De klanten die er voordien waren bleven vanzelf weg. Ik heb nooit iemand van hen de deur moeten wijzen, maar ik was enigszins opgelucht dat mijn opmerkingen over hun gedachtegoed hun doel niet hadden gemist. Het interieur bleef ongewijzigd. Toen ik het overnam heb ik wel dagenlang gepoetst en geschrobd, natuurlijk. De houten elementen met rode accentjes op de muren waren voordien groen maar die hebben we rood geschilderd want dat paste beter bij het geheel. Ik haalde de lelijke skai van de banken en richtte de keuken en toiletten anders in. Voorts ziet het café er al 20 jaar hetzelfde uit met de iconische rode ‘Stella Artois’ reclame halverwege de gelagzaal.

Wat maakt het café zo bijzonder?

Het fijne is dat iedereen hier mekaar kent en als dat nog niet geval is, dat er heel gemakkelijk contacten worden gelegd. Het cliënteel is heel open en kent een boeiende mix van zowel Nederlandstaligen als Franstaligen die van de ene taal naar de andere switchen, maar er komen even goed veel Italianen bijvoorbeeld. Ik vind het heel belangrijk dat dit café de thuis is van vele mensen en helemaal  geen uitsluitend Vlaams café is. Net die mix van mensen maakt het interessant volgens mij. Ik zit graag op de houten bank rechts in het café op het einde van mijn shift. Al gebeurt dat  zelden, want het is namelijk een geliefkoosd en bijzonder plekje in het café. Het kan er intiem zijn, je kan er in je eentje op je gemak heel het café overschouwen of je knoopt er een gesprek aan met je buurman -of vrouw. Vroeger deden we al eens tegen een uur of twee dicht om zelf elders op stap te gaan. Nu is dat minder, ik zit op den duur al heel mijn leven op café! Het mooie is dat mijn klanten met mij zijn meegegroeid, sommigen kwamen van La Puce naar hier, ik heb hun kinderen zien groot worden. En diezelfde kinderen komen nu op hun beurt langs. Dat vind ik een geweldige evolutie.

Is er veel veranderd in die 20 jaar?

En of! Hier was niks, je moet je voorstellen dat cafés zoals Roskam en Monk zoals je die nu kent,  toen nog niet bestonden. Er waren eerder veel cafés zoals de vroegere Daringman in de straat. Er waren hooguit twee restaurants, een bakker, een doopsuikerwinkel en drie bruidswinkels. 10 jaar geleden vond je hier de tofste mix van oude en nieuwe handelszaken. Veel van die oude handelszaken zijn nu jammer genoeg verdwenen en hebben plaats gemaakt voor ketens, een betreurenswaardige trend die het lokale karakter verloren doet gaan. Er kwamen meer mensen in de buurt wonen dan voorheen, die al eens klaagden over overlast in het straatje. Daar zit het rookverbod ook voor iets tussen natuurlijk, want dat gebeurt nu buiten op de stoep. Er is sprake geweest om de straat autovrij te maken, maar ik heb het liever zo. Het hoeft geen woonwijk te worden, een feestje af en toe moet kunnen. Verkeersdrempels zouden echter wel welkom zijn om de snelheidsduivels wat af te remmen en dit voor de veiligheid van de voetgangers. Ik woon zelf op het Vossenplein, ik ga dan van hier naar de Vlaamsesteenweg en weer terug. Nu door de coronacrisis en het sluiten van de cafés ben ik die wandeling meer gaan appreciëren en ben ik beginnen genieten van deze buurt en de schoonheid ervan. Voordien had ik daar veel minder oog voor door de alledaagse rush. Op zich kan ik mij vreselijk ergeren aan het vuil op straat en aan het stadsbestuur. Soms trek ik naar Antwerpen en dan denk ik, ik kom hier een jaar wonen, zo’n schoon stad! Tegen de middag zijn het dan een paar maanden geworden, vervolgens een weekend en wanneer ik tegen de avond de Antwerpenaren bezig hoor op een terras ben ik blij dat ik ’s avonds weer naar huis mag. Brussel is zo uniek in België, je kan het nergens mee vergelijken. De mentaliteit die je hier vindt, vindt je nergens anders. Zo open.

Wat vind je van een organisatie zoals Brusseleir! die zich verderop in de Vlaamsesteenweg vestigde?

Ik heb eigenlijk niet zo veel  gemeen met het Brussels dialect “an sich”. Zelf spreek ik geen dialect. In de Laboureur, het café op de hoek van de Vlaamsesteenweg en de Leon Lepagestraat kwam wel eens een echte Brusseles, Thérèse. Als je die bezig hoorde in dat sappige dialect kreeg je vanzelf goesting in het Brussels. Ik vind het zeker charmant van mensen die het nog dagelijks spreken. En het is zeker belangrijk dat het kan behouden worden, op een natuurlijke manier. Het maakt onlosmakelijk deel uit van de mix in de straat en de Dansaertwijk en dat is even goed belangrijk.

Was er een betere plek om de flagshipstore van Babor te vestigen, allicht niet. De gloednieuwe locatie naast Passa Porta, oogt imposant, klassevol en heel uitnodigend. De komst van een nieuw schoonheidsinstituut midden in coronatijden is op zijn minst spannend te noemen. Maar er is meer nodig om store manager Lucile Fol van haar stuk te brengen, het Duitse doktersmerk mag zich gelukkig prijzen met deze ondernemer in hart en nieren, die bovendien veel rust en professionaliteit uitstraalt. Ze heeft een jarenlange ervaring in de sector en met de producten van Babor. Op nr 44 in de Dansaertstraat staat ze met haar team klaar voor professioneel advies, zowel voor het aankopen van producten als voor een gelaatsverzorging op maat. Hier kruipt de stad op de best mogelijke manier onder je huid in hartje Brussel.

Kan je iets meer vertellen over Babor?

Het begon allemaal in 1956 toen een Duitse chemicus Dr. Michael Babor op het idee komt een reiniging te ontwikkelen met natuurlijke ingrediënten. Hij ontwikkelde de HY-ÖL die de huid met natuurlijke oliën reinigt en legde verder de basis voor talrijke bekroonde verzorgingsinnovaties. Iconisch in het BABOR assortiment zijn de ampullen. Het zijn elixirs voor elk huidtype, waarin onwaarschijnlijk veel power schuilgaat in slechts 2 milliliter. Als docent in schoonheidszorgen werkte ik al jaren voor Babor en ben ik zeer vertrouwd met het merk en de firma zelf. Uiteindelijk wilde Babor een flagshipstore uitbouwen in Brussel in het kader van hun plannen om in elke hoofdstad een flagshipstore te vestigen. Daarom vroegen ze mij hieraan mee te werken, dus gingen we samen op zoek naar de geschikte locatie voor dit project. Natuurlijk is er aan de Louizalaan gedacht, maar uiteindelijk sprak de Dansaertwijk en het pand hier in de Dansaertstraat me het meest aan, het leek me het aangenaamst en het is echt een leuke beurt. Het is hier ruim, dat is echt belangrijk voor wat we hier aanbieden, een winkel waar je het hele Babor-assortiment kan vinden en de nodige behandelruimte. Het concept flagshipstore betekent dat deze store de uitstraling van het merk vertegenwoordigt, Babor organiseert hier tevens individuele trainingen en Baborklanten kunnen langskomen op het concept te bekijken. Het interieur is van het laatste nieuwe met zachte stoffen en cosy zeteltjes, gordijnen en aangepast licht om het rustgevende element naar boven te brengen en de klant eveneens deze bewustwording te laten ervaren. Een gezellige cocon in hartje Brussel waar tegelijkertijd hard gewerkt wordt om je huid te geven wat ze nodig heeft. Voor elke gelaatsbehandeling wordt uitgebreid de tijd genomen om je huid eerst te analyseren, waarna je een persoonlijke fiche krijgt, aangepast aan jouw noden. Daardoor wordt ook de behandeling volledig gepersonaliseerd, net als de kuren die specifiek bedoeld zijn om snel een zichtbare verbetering van jouw huid te ervaren. Deze behandelingen zijn er voor iedereen, jonge en oudere huiden en uiteraard kunnen we ook preventief tegen veroudering werken. Je kan hier terecht voor klassieke gelaatsverzorgingen en daarnaast ook voor intensievere behandelingen zoals microneedling, microdermabrasie, SkinFusor of SkinFirmor, een hoogfrequentie-apparaat. Ik heb mijn collega’s die hier samen met mij werken zelf getraind en opgeleid. Het fijne aan de behandelingen van Babor is dat je de behandeling thuis kan verder zetten door ons groot assortiment aan. Zo  geniet je langer van de treatments én verkrijg je een beter langdurig resultaat. De behandelingen en producten van Babor zijn niet zomaar luchtkastelen, ze rekenen op het geheugen van de huid en zijn verbonden met elkaar, waardoor ze elkaar versterken en verbindingen maken binnen de huid.

Je bent je net in de wijk komen vestigen, bevalt het?
Ik heb altijd in Brussel gewoond en gewerkt, ik ben er naar school geweest. De Dansaertstraat is ideaal voor de nieuwe flagshipstore van Babor. De buurt beschikt over vele mooie en ruime panden. De panden op de Zavel zijn ook mooi, maar waren bijvoorbeeld te klein om de flagshipstore te verwezenlijken zoals we wilden. Uiteindelijk ben ik blij dat we hier terechtgekomen zijn. De coronacrisis heeft wel wat voor wat vertraging gezorgd, de opening was voorzien in de lente van 2020, maar het werd augustus 2020. Het grote openingsfeest dat we in gedachten had werd enigszins belemmerd, maar in feite hebben we hier steeds veilig kunnen werken. Ik geloof ook niet dat onze klanten daar veel hinder van ondervinden en zich hier ook op dat vlak zeker op hun gemak voelen. Het is een warme wijk, de restaurants en cafés mogen dan wel al geruime tijd niet open, toch voel je dat we deel uitmaken van de quartier. In de zomer tot oktober hebben we wel al even kunnen proeven van de buzz hier als de terrasjes open staan en de mensen flaneren. Dus ook al is er nu de crisis, we hebben toch al een glimp kunnen opvangen van hoe het zou kunnen zijn zonder coronamaatregelen. De wijk bruist echt. Ik hoop dat de leegstaande panden ook een invulling krijgen om er nóg meer leven in te brengen. Ook al is het nu allemaal even iets minder, de mensen uit de buurt zwaaien, doen eens een babbeltje en appreciëren ons, dat merk je. Ik ben hier geboren, in Jette. Mijn kinderen overigens ook. Zij wonen nu niet zo ver van hier aan het kanaal en hebben mij de buurt leren ontdekken. Eigenlijk heb ik Brussel als stad nooit anders gekend, er klopt niet veel van negatieve imago dat vaak aan de stad wordt gelinkt. De angst voor Brussel is vaak onterecht. Ik ben hier hoegenaamd niet bang. Meer zelfs, ik kom graag naar hier, kom hier graag werken en ik ben zeer blij dat ik deze flagshipstore mee uit de grond mag stampen om er samen met de Brusselaars en haar bezoekers iets moois van te maken!

Ben je blij met de komst van Brusseleir in de Vlaamsesteenweg?

Jazeker, ik ben een Brusseles! Meer zelfs, ik spreek en versta het ook. Ik vind de komst van Brusseleir! een zeer leuk initiatief. Het is goed dat er organisaties bij komen die met verschillende dingen bezig zijn en de buurt mee doen draaien, door bijvoorbeeld het organiseren van events en dergelijke. Dat zorgt voor een goede mix. Hoe meer er beweegt in de Dansaertwijk, hoe liever we het hebben!

https://babor-brussel.be/

Home

Ze heeft de mooiste rollende ‘r’ van de hele Dansaertwijk die verraadt dat ze uit Gent

afkomstig is. Maar ze is naar eigen zeggen een Brusseles in hart en nieren, tel daarbij het

grootste hart en een passie voor haar vak opdat alle vrouwen én mannen zich goed in hun

vel voelen en je komt uit bij Geertje Milis in de Dansaertstraat bij Underwear. De etalage is

steeds een speelse blikvanger die met veel zorg wordt samengesteld en menig passant even

meevoert in het walhalla van zachte stofjes, kant en velours of doet wegdromen van een

welverdiende strandvakantie met die ene bikini. Met meer dan 30 jaar ervaring en een

oprechte glimlach tonen de Underweargirls je graag de weg naar een goed gevoel en alles

wat je niet wist maar altijd al wilde.

Hoe ben je in Brussel terechtgekomen, Geertje?

Ik studeerde geschiedenis in Gent, maar besloot de laatste twee jaar in Brussel te doen om er

uiteindelijk nooit meer weg te gaan. Het grappige is dat mijn zoon in Gent ging studeren en na

drie weken alweer terug op de stoep stond omdat hij Brussel zo erg miste. Het maakte me

toch ergens trots dat ik erin geslaagd was om hem mijn liefde voor deze stad door te geven. Ik

voel me een echte Brusselaar, ook al spreek ik bijvoorbeeld geen Brussels, bij mijn zoon

bemerk ik echter wel een Brussels accentje. Toen ik afstudeerde was het niet makkelijk om

werk te vinden. Ik werkte in de Koninklijke Bibliotheek (KBR) en op de VUB, maar was er

eigenlijk vrij ongelukkig. Sonja Noël die nog steeds de Stijl-winkel heeft verderop, baatte de

lingeriewinkel Stijl Underwear uit, eerder een conceptuele winkel. Toen ik een week vakantie

had, vroeg Sonja om voor haar te komen werken in de winkel. Ik vond het heerlijk, ik wist

ook dat ik het heerlijk ging vinden. Uiteindelijk besloot ik in de winkel te beginnen werken,

mensen verklaarden me gek omdat ik volgens velen een academische carrière zou kunnen

ambiëren en beter een échte job zou zoeken. En kijk, we zijn 34 jaar verder. Jammer dat

mensen neerkijken op verkoopsters, het is in werkelijkheid meer dan dat alleen, hoor. Ik zie

de wereld passeren in mijn winkel en ik kom heel erg graag werken met veel goesting. De

meisjes die bij mij werken, Fien en Tine, zijn er ondertussen ook al tientallen jaren. Toen ze

jonger waren snuisterden ze in de rekken, ik zag hen bezig en was in feite naar iemand extra

op zoek. Van het een kwam het ander en werden we de Underwear Girls, ze houden me jong!

Kan je iets meer vertellen over de Underwearwinkel?

In 1997 nam ik hem dan over van Sonja, ze liet mij altijd erg vrij in de wegen die ik wilde

inslaan. Het unieke bijzonder interieur met de glazen wand bleef onveranderd, het is

bovendien erfgoed uit de jaren ’80, ontworpen door een architect. Alles hangt uit, zichtbaar en

overzichtelijk. De collectie hebben we wel uitgebreid en aangepast. Het is te zeggen, we

wilden evolueren naar een breder segment, zodat iedereen zijn gading kon vinden, zowel

mannen als vrouwen. Van ondergoed tot zwemgerief, kousen, panties, homewear en jurkjes

van verschillende merken, Belgisch zoals La Fille d’O of Italiaans van Laura Urbinati. Het

was indertijd al revolutionair om een winkel te hebben die zowel voor mannen als vrouwen

collecties in huis had en tot op de dag vandaag is het dat nog steeds aan de reacties van

sommige bezoekers te merken. We staan ook alle 3 echt heel erg achter wat hier allemaal

hangt, we verkopen enkel wat we zelf mooi vinden. Na al die jaren hebben we ons publiek

kunnen uitbreiden en verbreden, ook door hebbedingen aan te bieden in elke prijsklasse zodat

iedereen zijn gading kan vinden. Zo kunnen we ons cliënteel verjongen. Ondertussen

komen er al 4 generaties bij ons winkelen van 12 tot 96 jaar. Het is echt mooi als deze

generaties elkaar terugvinden in ons winkel, jammer dat samen winkelen door de

coronamaatregelen nu niet meer mag. Jonge meisjes en jongens zijn zo blij als ze een stuk

passen en kunnen meenemen uit de winkel waar hun ouders óók winkelen. Onze oudste klant

is 96 jaar en komt met haar chauffeur tot aan de deur gereden. Het is enerzijds onwezenlijk en

anderzijds zo fijn om deze mensen te kunnen verder helpen. We krijgen ook zoveel terug van monze klanten, het is

echt leuk om complimenten te krijgen voor ons harde werk. Het is ook

veel werk, je mag dat niet onderschatten. Collecties uitkiezen, beslissen, dozen uitpakken, het

stopt niet. Maar we doen het met de glimlach, dan valt alles ineens ook beter mee. Ik geloof

dat onze klanten deze positiviteit hier voelen afstralen. Ik hou zo van het contact met hen en

dat ze zich goed voelen als ze buiten gaan!

Jullie Instagram account is een groot succes, hoe komt dat?

Tijdens de eerste lockdown en het sluiten van de winkels zijn we bewuster en intensiever met

Instagram bezig geweest. Dat heeft ons vele nieuwe klanten opgeleverd. Mensen komen

gerichter naar de winkel voor een bepaald stuk dat ze op de foto’s zagen. De instagram straalt

ook dezelfde positieve sfeer uit. We poseren zelf, dat werkt heel goed en we vinden het enorm

belangrijk dat onze klanten échte mensen en lijven te zien krijgen. Zelf zijn we drie

verschillende vrouwen, een oudere vrouw, een iets sportievere en een echt vrouwelijke type.

Elk verschillend, maar uiteindelijk ook mensen en ik meen dat dit aspect heel veel vrouwen

aanspreekt. In feite zijn we ons eigen uithangbord. We stimuleren ook echt positieve

commentaren, het is een kwestie van lief te zijn voor jezelf, je lijf en lief te zijn voor anderen.

Dat werkt zowel online als in ’t echt. De klanten geven ons zoveel terug, soms heeft er

iemand een slechte dag of periode achter de rug en gaan ze blijer buiten, dat doet goed!

Hou je van de Dansaertwijk?

Zeker en vast! Het is fijn dat hier mensen boven de winkel wonen ook. Na zoveel jaren heb ik

de wijk zien veranderen, er zijn veel winkels bijgekomen en veel verdwenen, maar ik kan de

buurt nog steeds heel erg appreciëren. Jammer dat de huurprijzen van de winkelpanden de pan

uit springen tegenwoordig. Het is niet gemakkelijk om de balans te vinden om uit de kosten te

komen als je een zaak begint in de buurt. Je moet echt met veel zaken rekening houden. De

laatste jaren komen er net door deze hoge prijzen veel ketens bij, dat is een spijtige trend. Het

maakt het shoppen ook minder interessant, ketens vind je in alle grote steden. Kleinere lokale

boetieks zorgen net voor de eigenheid van de stad en is goed voor de plaatselijke economie,

wat de wijk zeker ten goede zou komen. Ik ga er ook voor zorgen dat de Fien en Tine

Underwear kunnen overnemen, zodat het verhaal verder leeft op deze plek.

Brusseleir! vestigde zich iets verder in de Vlaamsesteenweg, hoe sta je daar tegenover?

Het is een goede zaak dat jullie het dialect niet willen laten verdwijnen en onder de aandacht

brengen. Dat is iets positiefs vind ik. Respect voor de geschiedenis en erfgoed zijn van

onschatbare waarde. Als het dan gaat om het Brussels dialect, wat ook een lokaal gegeven is,

kan ik dat alleen maar toejuichen en ondersteunen we jullie graag waar we kunnen.

http://www.dunderwear.be/

Veerle Van den Cruijce is de administratieve duivel-doet-al die u wellicht al aan de lijn kreeg als u bij Brusseleir! iets over het Brussels aan de weet wilde komen, of tickets bestelde voor het Brussels Volkstejoëter.  Ze werkt intussen al vijf jaar voor de vereniging, ze interviewde voor dit magazine talloze sprekers en verdedigers van ons mooie dialect en ze behoort tot de geheime ingrediënten die van een vereniging een succesverhaal maken. Tijd om haar eens voor de schijnwerpers te plaatsen. 

Om kort te gaan: ze groeide op in Asse, ging er naar school, maar pas toen ze in Aalst begon school te lopen ging de wereld voor haar een stukje open.  Er was een stad nodig om Veerle helemaal te doen openbloeien en op het moment dat ze een studie moest aanvangen viel haar keuze op:

Veerle: “Ik heb eerst een jaar vertaler-tolk Frans-Russisch gedaan en hoopte dat het tenminste voor de helft al zou meevallen.  Frans kende ik immers al een beetje, maar de grap was dat ik wel voor Russisch geslaagd was, maar niet voor Frans. Dat was ook niet zo verwonderlijk, want ik las niet in het Frans, ik keek geen Franse tv, …  Later had ik wél een Franstalig lief en dat heeft mijn Frans wel verbeterd, te laat helaas. Ik had voor vertaler-tolk gekozen omwille van de werkzekerheid, maar mijn eerste liefde was eigenlijk geschiedenis.  Een bijzonder interessante richting, die ik iedereen kan aanraden, al was het maar om de wereld wat beter te begrijpen. Het heeft iets geruststellends, te weten dat alles in cycli verloopt en “no situation is permanent”.  Aan elke crisis komt een eind… 

Ik ging dus aan de VUB geschiedenis studeren en dat beviel mij uitstekend. Tegelijk heb ik ook een opleiding stadsgids Brussel gevolgd. Mijn vader is eigenlijk een Brusselaar, hij is dan wel in Asse geboren, maar heeft zijn jeugd in Sint-Agatha-Berchem doorgebracht en hij vertelde vaak over Brussel, ook de Brusselse klanken leerde ik van hem kennen. We kwamen naar de stad om “comisses” te doen, of voor het theater en concerten. Ik vond naar Brussel komen altijd een beetje gevaarlijk, je was hier altijd min of meer op je hoede en dat maakte het ook superspannend.  Brussel dat is iets “you love it or hate it”, bij mijn zus is het nooit een grote liefde geworden, maar voor mij wel.  Toen mijn huisbaas mij liet weten dat ik uit mijn appartement in Asse weg moest, was mijn keuze snel gemaakt, ik had toevallig een appartement gezien in Anderlecht dat mij heel erg aanstond, et voilà intussen woon ik er al bijna vijf jaar.” 

De stap naar be.brusseleir was dus min of meer een logische evolutie?

“Ja, al heb ik een tijdje aan jobhopping gedaan. Na mijn studies heb ik een tijdje bij een notaris gewerkt. Nadien ben ik in de kelder van het UZ terechtgekomen, daar is een gigantisch grote, zeg maar supermarkt, met medisch materiaal, sondes, handschoenen, schoonmaakgerief, medicijnen, noem maar op, alles wat ze maar nodig hebben. Ik hield me er bezig met de logistiek van alle ziekenhuisdiensten. Uiteindelijk heb ik daar een jaar doorgebracht, op de -2, zonder verse lucht of daglicht.  Toen ik de vacature zag voor een administratieve functie in een organisatie die iets promoot dat mij eigenlijk heel nauw aan het hart ligt, het Brusselse dialect, dacht ik, wel ja, waarom niet.  Het Brussels Volkstejoêter kende ik al wel van naam, maar van de organisatie (die later brusseleir werd) had ik nog niet eerder gehoord.  Ik was keicontent dat ik die betrekking uiteindelijk kreeg. Het was ook geen job die ik van iemand overnam, ze bestond nog niet, ik heb ze dus zelf mee gecreëerd . Het leuke eraan is dat niet alle dagen dezelfde zijn. Teksten schrijven voor het magazine, tickets verkopen, mensen helpen aan de telefoon, interviews afnemen, de boekhouding voorbereiden, boeken registreren, enz. superveel verschillende opdrachten. Maar anderzijds zijn we natuurlijk afhankelijk van onze kleine bezetting en dat beperkt het aantal mogelijkheden.

Je bent nog niet zo lang met Brusseleir! verhuisd van een piepklein bureautje naar een ruim en nieuw pand aan de Vlaamse Steenweg, blij?

“Dat oude kantoor was achteraf bekeken een uitdaging, al had het ook zijn voordelen. Ik kan mij nu niet meer voorstellen dat ik mij in die omgeving best kon geduren. Maar goed, ik heb mij daar zeer snel in geschikt, maar nu ik hier zit besef ik wel dat het ver van ideaal was.  Ik zie wat we nu doen echt als een tweede adem en als we nog langer in dat kleine lokaal waren gebleven, had ik dat nooit zo kunnen zien. We maken een nieuwe start, ik zie ons nu uitbreken, een merk worden.  We zetten in op sociale media, de tijd is er rijp voor denk ik.  Jezelf heruitvinden is absoluut nodig, als we het dialect willen promoten, dan moeten we daar alles en iedereen bij betrekken.  Een logische en noodzakelijke stap.”

Je interviewt nogal wat Brusselaars, hoe sta je daar tegenover?

“Dat is geweldig om te doen, je krijgt een perfect excuus om mensen uit te vragen.  Het gaat vooral over het dialect, maar soms ben je ook geïnteresseerd in de persoon zelf en daar is dan minder ruimte voor. Ik probeer toch altijd wel een middenweg te zoeken.  Schrijven, dat is iets wat ik heel graag doe en ook altijd zou willen blijven doen.  Er is niet altijd even veel tijd voor, want er wachten nog een hele resem andere taken en je wordt heel veel afgeleid.  Maar ik doe het wel heel graag.  Ik moet ook vaak opletten als ik met vrienden samenzit, dat ik die niet begin te interviewen.  Mijn mama zei altijd dat ze dacht dat ik ooit voor het VRT-journaal zou gaan werken, omdat ik als kind al vaak met mijn Fisher-Price casetteradio rondliep en journalistje speelde. 

Met iemand als José Geal (Toone) spreken, dat was geweldig, op zijn poppenzolder, maar ook Paul Michiels, dat was natuurlijk een goed excuus om eens dicht in zijn buurt te komen.  Je komt ook vaak bij de mensen thuis.  Ik ben vooral blij als ik weet dat ik de geïnterviewde min of meer kan aanvoelen en er een boeiend verhaal van weet te maken.  Ik had eigenlijk ook best wat meer vrouwen willen interviewen.”

Heb je ook nog vrije tijd en wat doe je dan?

“Ik heb een kappersopleiding gevolgd en in mijn vrije tijd kap ik regelmatig mensen.  Nu met corona was mijn “kapsalon” dus dicht.  Spijtig. Verder kook ik ook heel graag.  Dat zou ik wel wat meer willen doen.  Oh ja, ik zit ook graag op café.  Ik heb nood aan het horen van een verhaal, aan een gesprek, aan een inkijk in iemand zijn wereld.  Ik lees graag … en fietsen, als ik kon zou ik nog prof willen worden bij de vrouwen.  Afzien, maar voelen hoe je ritme goed zit, je hoort de fiets vlotjes draaien en je heb de wind mee, … lijkt mij top.  Alleen dat broekske, dat is er te veel aan.”

Favoriet plaatsje in Brussel?

“Bij Martine, in den Daringman, op het bankje, daar zit ik graag.  En mijn bed, dat zie ik vaak te weinig.  En verder alle plaatsen in Brussel, waar je nog kan zien dat het een oude stad is.”

Interview en foto’s: Guido Van den Troost

Vrijdag, visdag. Een leuze die veel Brusselaars nauw aan het hart ligt. Want Brusselaars zijn viseters. Zo vertelt Wouter Vermeulen, al jaar en dag kapitein van Noordzee. Op sommige dagen ging er zelfs 140 tot 160 kilogram kabeljauw over te toog. Nog steeds is de hoek van de Katelijnestraat en het Katelijneplein dé plek voor liefhebbers van verse vis van topkwaliteit. Je kan er terecht voor een ruimerkeuze van dagverse vis in de winkel of ter plaatse je favoriete visgerecht verorberen met een passend wijntje als start van een mooie avond en een Brussels avontuur. Meer dan twintig jaar geleden ondertussen maakten Véronique Aelbrecht en Wouter Vermeulen samen de Noordzee tot wat het vandaag is. Als Henri Conscience het Belgische Volk leerde lezen, leerde de Noordzee hen houden van vis in al haar facetten. Scheermessen, escargots, garnaalkroketten, mosselen of gegrilde tonijn, het kan allemaal in hartje Brussel. En zelfs in het Brussels. Wa d’eite me vandoêg?

Noordzee was eerst een kleine viswinkel, hoe ben je daar terechtgekomen?

Ik was naar Brussel gekomen om te proberen studeren en had de studie Handelswetenschappen aangevat, we hadden les in de voormalige Philipsbuilding en in de Dansaerstraat. Na drie jaar hield ik het voor bekeken, deed mijn legerdienst en ben beginnen werken. Maar eerlijk gezegd deed ik die job niet zo graag. Een van mijn cafévrienden had een viswinkel sinds 1964, die toen al Noordzee heette. Het was eerder een bescheiden winkeltje en besloeg slechts een vijfde van de toog zoals hij er nu uit ziet. Op een zaterdagavond zei hij dat hij iemand zocht om hem te helpen en of dat niets voor mij was. Ik was niet zeker of hij serieus was in eerder onklare uren, maar dinsdagochtend was ik om 5 uur ’s ochtends op appel. Hij keek enigszins verbaasd en lachte, toch ging ik bij hem aan de slag. Het idee was gewoon om hem te depanneren en we spraken af dat ik van zodra ik ander werk zou hebben gevonden ik hem een seintje zou geven. Dan kon hij tijdig iemand anders vinden. Maar dat is nooit nodig geweest. Eigenlijk vond ik dat wel plezant, vis is overigens een heel fijn en zuiver product om mee te werken en ik hield van de ambiance in de buurt. In 1994 heb ik de viswinkel helemaal overgenomen.

Hoe is Noordzee, dé Noordzee geworden?

Vlak voor de deur van de winkel was er op het Katelijneplein nog een karikolleverkoopster, Dikke Martine. Een echt volksfiguur die de buurt jarenlang van escargots voorzag en mettertijd een aanzienlijk vast cliënteel had opgebouwd. Van de ene op de andere dag was ze verdwenen, een groot gemis voor haar trouwe klanten. Ze passeerden langs de winkel en vroegen zich af waarom ik geen escargots verkocht. Aldus kocht ik een groot kasserol, een gasbidon en voorzag een tafel. Er kwam meteen volk op af. Of ik geen wijntje had? Ja natuurlijk, daarop ging ik snel een paar glazen en flessen wijn halen. Het echte startschot kwam er door Fons, een Brusselse legende bekend van Le Pré Salé, waar hij diner spectacles organiseerde met de zeer gesmaakte Brusselse Zwanze en vertier. Er werd niet zelden op de tafels gedanst. Fons had altijd in de showbizz gewerkt, was een persoonlijke vriend van Frank Sinatra en trad regelmatig op in het buitenland met zijn variétéshow. Hij kende onwaarschijnlijk veel mensen in die wereld en menige Club Med passeerde de revue. Tot Le Pré Salé overkop ging door financiële problemen en Fons zijn spektakel kwijt was. Ik wist dat hij goed was in het maken van moules parquées, dat was zijn specialiteit. Dus vroeg ik hem of hij wilde komen werken voor mij. Iedere zaterdag zakte er een bende Brusseleirs af naar het Katelijneplein voor een aperitiefje of vijf. Fons stak mosselen open alsof het een lieve lust was en tevens een lont aan de ambiance. Stilletjesaan begonnen we ook de traiteurdienst uit te bouwen. Een uitbreiding diende zich aan, de toog nam de omvang aan van hoe die nu nog steeds is, later zou ik het gebouw kopen. Mijn handelshuurcontract liep bijna af en ik vond het belangrijk om de zaak te kunnen blijven verder zetten op deze plek. Verhuizen was nooit een optie. De Katelijnestraat is altijd een voedingsbuurt geweest. Geef toe, waar anders dan hier zou Noordzee kunnen bestaan? Het waren echt toffe tijden met veel spontane feestjes, op zondag nodigde ik een dj uit en een paar keer was er klassieke muziek te horen van een strijkkwartet die de zalm probeerde te bekoren. Toevallige passanten, toeristen en omstaanders genoten van het onverwachte schouwspel. Uitgaan en uitslapen eindigde al gauw in de Noordzee met een visje a la plancha om de eerste honger te stillen of een kater weg te spoelen.Na verloop van tijd kwam er als eens een klacht binnen van buurtbewoners wegens overlast. Hier woonden vroeger veel minder mensen dan nu het geval is, op die manier is het dezer dagen iets kalmer geworden. Maar het terras buiten, goed weer, lekkere vis en goedgezinde mensen zorgen nog altijd voor die ongedwongen sfeer die deze plek zo speciaal maakt. Wanneer mensen de bedenking maken dat ik dat hier allemaal toch goed doorzien heb moet ik lachen. Alles is in feite organisch gegroeid, zonder nadenken, ik heb het nooit als een concept beschouwd. Niets is uitgevonden, alles kwam veeleer spontaan. Dat is ook de sterkte van Noordzee en natuurlijk de niet aflatende zoektocht naar een goed product om kwaliteit aan ons klanten te kunnen blijven aanbieden.

Sinds 1994 heb je de buurt vast zien evolueren?

Zoals ik daarnet aanhaalde was de buurt rond het Katelijneplein een echte voedingsbuurt. Er was een groentemarkt hier, een fruitmarkt op de Oude Graanmarkt en de Vismarkt die zijn naam niet gestolen had, uiteraard. Uiteindelijk konden ze niet meer voldoen aan de steeds strenger wordende hygiënische normen en zijn ze naar elders moeten uitwijken. Zo is eigenlijk Mabru ontstaan, als antwoord hierop. De Brusselse Vroegmarkt is gekend om haar streekeigen producten en is uitgegroeid tot een van de meest gerenommeerde markthallen van het land. We woonden voordien in de Dansaertstraat, ik moet zeggen, dat zijn echte fantastische appartementen. Ook Arno, Frank Vanderlinden, Dominique Deruddere en mama Linda, beter bekend als Linda Van Waesberghe de manager van Clouseau toendertijd, resideerden toen in ons gebouw. Deze laatste heeft ook mee haar schouders gezet onder het boosten van de mode in de buurt. Op dat moment begon er vanalles te bewegen en op te schuiven. Er heerste een enorme vibe, vooral op het vlak van mode en er was een toffe sfeer in de quartier. Dat zorgde voor veel buzz, iedereen wilde híer zijn en deel uitmaken van het geheel of succes. Dat blijft natuurlijk niet duren met hoge huurprijzen en leegstaande panden tot gevolg. Maar de laatste jaren komt daar weer verandering in en is de Katelijnestraat bijvoorbeeld weer een straat waar mensen hun boodschappen kunnen komen doen. Nu wonen we in de Populierenstraat, niet ver van de Begijnhofkerk. Alles is op wandelafstand, de opera en de cinema. Dat is echt fantastisch!

Je bent oorspronkelijk van Dendemonde, heb je een speciale band met het Brussels?

Zeker! Brussels is het schoonste dialect. Toen ik in de jaren negentig in de viswinkel begon was mijn eerste klant een Brusseles. Ze stond voor de toog, ’t was ’s morgens vroeg, nog met een allegaartje van gekleurde krulspelden in haar haar. Van mijn baas moest ik volgens Brussels protocol altijd in de twee landstalen vragen wiens beurt het was: aan wie is het, c’est à qui? De vrouw antwoordde: ’t es on maa! Vè maa twie tranches cabillaud vè te zooie! Ik verstond niet wat ze wilde, mijn patron was aan het lachen en ze herhaalde nog eens: vè maa twie tranches cabillaud vè te zooie! Het werd een spel waarbij ze overschakelde naar het Frans, het Nederlands én het Brussels. Die scène ben ik nooit vergeten en heeft mijn liefde voor het dialect enkel aangewakkerd. Eenmaal iemand in het Brussels begint ben ik meteen mee. Dat jullie zich hier komen vestigen zijn, verderop in de Vlaamsesteenweg is een positieve zaak. Het Brussels mag niet zomaar verdwijnen, al is dat geen gemakkelijke opgave. Mijn kinderen zijn hier opgegroeid en bijgevolg echte Brusselaars, dat maakt hen mensen van de wereld. Brussel is totaal anders dan andere steden in België. Een Brusselaar begrijpt hoe het leven écht in elkaar steekt. Het multiculturele aspect zit er ingebakken, de mentaliteit is hier véél opener dan elders. Brussel is in your face en niet altijd even eenvoudig. Veel mensen die vroeger uit Brussel weg gegaan zijn door een kinderwens keren nu terug of mensen die op pensioen zijn vinden opnieuw de weg naar de hoofdstad, dat vind ik een positieve trend. Gelukkig is er altijd genoeg vis in de (Noord)zee!

Interview: Veerle Van den Cruijce – Foto’s: Guido Van den Troost