Geen mens blijer dan Valérie De Ketelaere bij de heropening van de horeca, met de terrassen van haar favoriete plekjes om de innerlijke mens te versterken. Haar Brussel mocht weer een beetje léven. De stad is bovendien Valérie’s werkterrein of speeltuin zo u wil. Met Bazaar Trottoir, een exclusief venster op het soms – op het eerste gezicht -moeilijke Brussel, laat ze je Brussel echt beleven wat er leeft in de stad. Dat doet ze met een hele bazaar aan toffe wandelingen, elk met hun eigen karakter, die je Brussel op een authentieke manier willen laten zien. Het échte Brussel, door de ogen van mensen die houden van de stad. Er is keuze te over in den Bazaar qua thema’s, zoals GRL PWR, bier, Street Art en duurzame ondernemingen,… zowel voor families, groepen én bedrijven. In ’t echt of digitaal met Botje. Ben je onderhand nieuwsgierig geworden naar Bazaar Trottoir en wil je weten wie Botje is? Volg de Gids!
Ben je uit Brussel afkomstig?
Ik kom uit West-Vlaanderen, meer bepaald uit Kortrijk. Het frappante is dat ik niet naar Brussel mocht komen om te studeren, wegens te gevaarlijk. Dus heb ik eerst communicatie met optie journalistiek gestudeerd in Kortrijk, wat vooral een praktische opleiding was. Daar leerde ik dat esthetiek of de vorm van een artikel er ook toe doet, je maakt immers kans op meer lezers als iets er ook mooi uitziet. Toch miste ik een theoretische omkadering en besloot ik rond mijn 20ste naar Brussel te verhuizen om er communicatiewetenschappen te studeren aan de Vrije Universiteit Brussel. Kortrijk was me overigens wat te saai, te klein en te eng geworden. Ik hunkerde naar de wereld, het buitenland lonkte, maar ik dacht dat Brussel in tussentijd wel een goede tussenstop zou zijn op weg naar het grote avontuur. Uiteindelijk ben ik er gebleven en nooit meer weg gegaan. Om mijn studies te financieren ging ik aan de slag in een callcenter in Diegem. Dankzij mijn collega’s daar leerde ik Brussel kennen en ontdekken door bezoekjes aan Monk Café bijvoorbeeld. Ik richtte er zelfs een zaalvoetbalclub op voor vrouwen die als de ‘Las Monkitas’ het beste van zichzelf gaven. Na 9 maanden in het callcenter werkte ik me op tot teammanager. Er was vrij veel variatie en ik kon er me verrijken met verschillende projecten en het volgen van opleidingen. Uiteindelijk vond ik dat ik mijn Frans wat moest bijschaven en ging ik aan de slag in Charleroi. Tegelijkertijd gidste ik bij Vizit in Brussel om er hier nadien fulltime voor te gaan. Ik verzorgde de website, bedacht en maakte nieuwe wandelingen in Brussel, gidste ook in Antwerpen en Bergen en regelde alles voor de wandelingen in de hoofdstad. Maar ik miste het commerciële aspect en ben dan teruggekeerd naar een job in die branche, bij Accent. Zo’n HR-functie lag me ook wel goed door het contact en gesprekken met mensen.
Hoe kwam het Bazaar-trottoir verhaal tot stand? En van waar die originele naam?
Goh, ik wist op een bepaald moment niet goed wat ik wilde doen. Wie mijn CV bekijkt, merkt al gauw dat ik van vele markten thuis ben en dat ik heel wat dingen ondernomen heb in mijn loopbaan totnogtoe. Ik werkte in de IT, rekrutering – en digital marketingwereld en in bijberoep werkte ik als Mamzel als ambassadrice van deze conceptwinkel met hebbedingen en cadeautjes die een verhaal vertelden. Ik speelde met het idee om een webshop te starten die focust op het duurzaam aspect. Bewust duurzaam leven, hoe doe je dat? Het was een zoektocht. Gelukkig kon ik terecht bij Job Yourself. JobYourself richt zich tot mensen uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die een eigen job willen creëren en die ondersteuning zoeken om dit te realiseren. Met andere woorden, ze helpen mensen met ideeën en ondernemingszin om hun eigen job te creëren. Daar heb ik de liefde voor het gidsen herontdekt en besloten hiermee aan de slag te gaan. Dat was het begin van het verhaal van Bazaar Trottoir.
Bazaar heb ik altijd al een tof woord gevonden, dat wel eens in mijn dagelijkse “vocabulaire” voorkwam. Bazaar wordt gebruikt om vele dingen aan te duiden en te benoemen, net zoals er in mijn CV geen echte rode draad zit. Ik hou van verschillende dingen, liefst met een hoek af! Een vriend van me kwam op het idee om er trottoir aan toe te voegen. Gidsen doe je immers vaak van op een stoep en het rijmde ineens ook op Bazaar, ik vond het meteen goed klinken.
Hoe onderscheidt Bazaar Trottoir zich van andere gidsverenigingen?
De wandelingen vertrekken vanuit mezelf en ik probeer de mensen te boeien met thema’s die mij aangaan of nauw aan het hart liggen. Zo heb ik tijdens mijn rondleidingen veel oog voor ondernemerschap en duurzame projecten. Dit gaat van duurzame bedrijven, brouwerijen of vrouwelijke ondernemers. Een van de wandelingen die dieper ingaat op het laatste thema is GRL PWR die focust op vrouwen en hun passie voor ondernemen in de stad. Of organisaties die zich inzetten voor vrouwen zoals bijvoorbeeld Bruzelle, zij trekken zich het lot aan van vrouwen in menstruatie-armoede. Dit wil zeggen dat het aanschaffen van hygiënisch materiaal voor velen onder hen een te grote hap uit hun budget neemt. Het hoofddoel van BruZelle is om maandverbanden in te zamelen en deze in een mooi zakje, gratis, discreet en in waardigheid te bezorgen aan personen die in een moeilijke leefsituatie zitten, waarbij ze leven op straat, in gevangenissen of in opvangtehuizen. Ook studentes kunnen er terecht die op zichzelf zijn aangewezen in hun leven en voor hun studies. Ondertussen zijn er al bijna 13.000 zakjes verdeeld over heel België. In de Dansaertstraat zijn er de Underweargirls van Underwear die je naast prachtige lingerie bovenal een goed gevoel bezorgen met hun persoonlijke aanpak en service. Elk bezoek is gegarandeerd een feestje! Hoger in de bovenstad vind je Marie-Jeanne Falisse die zich al 33 jaar ontfermt over Les Mignonnettes du Quartier Bruegel. Een majorettegroep met danseressen van alle allooi, een bonte mix van mensen die de wijk vertegenwoordigen, mét en zonder tanden, de ene al leniger dan de andere. Aan het kunnen van Marie-Jeanne zal het niet liggen, zij kan op haar gezegende leeftijd nog goed overweg met de ”baton “en traint de meisjes kordaat richting wedstrijden, festiviteiten en evenementen. Daarnaast is ze ook een van de bezielers van de Bruegelfeesten in de wijk. Twee dagen lang worden de bloemetjes buitengezet met vele folkloristische en muzikale activiteiten, een heleboel volksspelen, kraampjes met kunstambachten en een braderij met kermis voor de kleinsten. De reuzen uit de Marollen mogen ook op stap voor de gelegenheid, vergezeld van de reuzen uit de andere Brusselse wijken.
Brussel is als een grote Bazaar, ik geef de mensen een venster op wat er leeft. Het hoeft niet altijd in Elsene of in Sint Gillis te doen zijn. Daar geraak je al met veel andere gidsenorganisaties, deze plekken staan een beetje makkelijker aangeschreven. Ik vind het wel belangrijk om het centrum mee op te nemen. Daarnaast vind ik het ook belangrijk verbinding te maken met de groep waarmee ik erop uit trek. Wat willen zij en wat zou er goed werken voor hen? Het gaat er ook om hen de goesting te geven om nog eens terug te komen.
Natuurlijk kan je niet alle wandelingen zelf doen?
Dat zou fysiek onmogelijk zijn. Om nieuwe wandelingen te maken of te bedenken, ben ik genoodzaakt sommige zaken uit handen te geven om andere dingen te kunnen doen. Ik werk daarom met freelancers die weten wat er gebeurt in Brussel. Het hoeven zeker geen ervaren gidsen te zijn of mensen die een opleiding gevolgd hebben. Het gaat er vooral om de dynamiek te voelen binnen een groep en de persoonlijke interesse speelt uiteraard voor een groot deel mee. Ik vind het belangrijk dat niet steeds dezelfde verhaaltjes verteld of herhaald worden. Zo passeert de wandeling rond Street-art langs de haven en de vismarkt. Daar kan eventueel het historisch aspect ook aan bod komen, zonder een klassieke wandeling te zijn die alleen de Katelijne-wijk en de Vismarkt aandoet. Je kan deze al bekendere plekken ook vanuit een ander oogpunt bekijken en hiermee kan je mensen verrassen en inspireren.
Als gids passeer je langs verschillende plekken en organisaties, kende je Brusseleir! al?
Vroeger kwam ik al eens in het Goudblommeke in Papier. Ik leerde het kennen via een vriend die me op sleeptouw nam door de stad met de belofte dat dit stamineetje het meest charmante van Brussel was. Ik volgde er het reilen en zeilen op de voet nadat de zaak failliet ging en overgenomen werd door 4 mannen die niet de eerste de beste waren, waaronder Danny Verbiest, een jeugdidool, dat moet gezegd (lacht)! Ken je dat verhaal van de pralines die hij wilde maken en zijn experimenten, met wisselend succes? Hij maakte er eerst gevuld met Lambiek, maar die ontploften echter in zijn koelkast. Onderhand is de juiste combinatie gevonden en kan je in het Goudblommeke hun zelfgemaakte pralines eten met een vulling van kriek-Girardin, héérlijk bij de koffie. Ik ben echt opgelucht dat ze het café hebben kunnen laten verder leven en na verloop van jaren heb ik een band met de bezielers en de frequente bezoekers opgebouwd. Ik kwam er vrijwel dagelijks langs. Op die manier leerde ik Brusseleir kennen, omdat jullie toen in het aanpalende gebouw jullie zetel hadden. Door Chris en Stef, de barmannen, werd ik destijds wel eens op de hoogte gesteld van jullie activiteiten zoals de Brusselse “konversoêsetoêfels” of wanneer jullie een Brusselse avond verzorgden in het zaaltje. Binnenkort komt er ook een Brusselse wandeling met typische Brusselse gerechten, figuren of organisaties en een echte Brusselse wandeling in ’t Brussels met Botje.
Vertel eens wie Botje is?
De naam Botje komt van chatbot, eigenlijk heb ik het principe van een chatbot nagebootst waarbij ik vooral aan de slag ben gegaan met het positieve aspect van deze voor sommige mensen irritante pop-ups, namelijk mensen verder helpen en hen iets op maat aanbieden. De coronacrisis was niet de aanleiding om met botje te werken, maar het heeft het hele proces wel in een stroomversnelling gebracht. Door de coronacrisis moest ik op zoek naar een alternatief voor de “tours”, omdat dat niet meer mocht. Toch wilde ik de mensen iets kunnen aanreiken om Brussel te ontdekken in hun eigen bubbel. Bazaar Botje is dus onze virtuele gids waarmee ik van een dienst een product ben gaan maken. Ik stelde mij de vraag waarom mensen naar Brussel komen en dat ben ik in dat product gaan stoppen. Het geeft ook vrijheid aan de mensen, ze hangen nergens aan vast en kunnen hun eigen programma samenstellen. Het botje voorziet in vrijheid en opties. Net als een echte gids neemt Botje je mee door Brussel. Je kiest zelf een van de Bazaar Trottoir- themawandelingen, de taal en wanneer en met wie je de wandeling wilt doen. Via Messenger krijg je alle info door en je bepaalt zelf op je eigen tempo hoeveel je wilt lezen, en waar je even halt wilt houden. Een interactieve tour waar je toch de begeleiding krijgt om de stad te verkennen. En wie weet binnenkort met een Brussels Botje.
Heb je iets met dialect?
In Kortrijk vinden ze dat mijn West-Vlaams Algemeen Nederlands geworden is (lacht). En mensen in Brussel merken soms dat er nog steeds een beetje Kortrijks in mijn taal sluipt af en toe. Als ik ‘geheugen’ zeg valt het immers niet te ontkennen. Ik ging op Erasmus in Nederland, dat was de meest exotische bestemming die we toen konden kiezen, ja. Daar leerde ik op mijn taal te letten, anders begreep niemand mij. Wanneer West-Vlamingen AN willen spreken, spreken ze gewoon trager. Mijn moeder speelt soms tolk voor mij als we op familiebezoek gaan. Ik heb wel een paar favoriete woorden zoals kobbenette (spinnenweb), seule (emmer) en wittekoko (schommel). In’t Brussels is dat ‘dasjteren’, al zeggen we dat in Kortrijk ook wel als het niet vooruit gaat. Misschien niet toevallig omdat ik niet zo handig ben . ‘We zijn op “vadrouille of “we zijn voesj” vind ik ook leuk en natuurlijk de smeuïge klassiekers zoals “tisj” en “pansj”!
Valt er voor jou nog iets te ontdekken in Brussel?
Er valt zeker nog een en ander te ontdekken, dat maakt ook een beetje deel uit van mijn job. Ik moet er wel aan toevoegen dat ik redelijk behoudsgezind ben, ik ga graag uit in Brussel. Op plekken waar ik mij goed voel, kan je mij aan de toog vinden. Ik geraak overal thuis, ik zet mijn elleboog tegen de muur en alle wegen leiden wel naar het kanaal en ik vind de weg wel. De buurt waar ik woon aan het kanaal ligt mij nauw aan het hart. Ik ben een grote fan van mijn appartement in pakketbootstijl, dat vlak aan het water ligt in een bruisende buurt, waar vele werelden samen komen. Ik ben blij te kunnen vaststellen dat er aan die kant van het kanaal van alles aan het bewegen is en aan het veranderen is in positieve zin. Er kwamen ook veel nieuwe appartementen bij, ik ben benieuwd wat dat gaat geven. De nieuwe bewoners kan ik wel geruststellen en hen zeggen dat er veel veranderd is de laatste 10 jaar. Al talloze keren verloor ik mijn portefeuille op straat en elke keer kreeg ik hem terug dankzij de behulpzame, vriendelijke mensen die er wonen. Vroeger kwam er bijna niemand over de brug die Molenbeek met het centrum verbindt en ’s avonds al zeker geen vrouwen alleen. Dat is nu niet meer het geval, er is veel passage. Er kwamen ook een paar nieuwe cafés bij zoals de Midpoint, Bar du Canal en ook restaurantjes om te ontdekken. Het is er druk, mijn stamcafés zijn er. Als ik hier even aan wil ontsnappen trek ik naar het Ooievaarstraatje, een rustige impasse aan de Vlaamsesteenweg. De Godshuisstraat is nog zo’n stille plek, toch vergeleken met de drukte van de stad. Qua nieuwe plekken trek ik tegenwoordig graag naar de buurt rond Tour en Taxis, daar is van alles aan het veranderen in zeer positieve zin met bijvoorbeeld de renovatie van de Gare Maritime en de aanpak voor een groenere omgeving. Daarnaast is er ook veel aan het bewegen in de buurt rond de Abbatoir en de Heyvaertwijk in Anderlecht , onder andere dankzij Cultureghem en het Circularium. De wijk is gekend om haar industriële site en een grote cluster van autohandelaars. Via de installatie van Circularium gaan ze er voor de creatie van een plek bestemd voor productieve activiteiten met korte voorzieningsketens, voor actoren uit de culturele sector en voor het buurtleven. Een ruimte voor iedereen, waar men werkt, leeft en elkaar ontmoet.
Je vertoeft vaak in onze hoofdstad, is er werk aan de winkel?
Brussel sprak me enorm aan omwille van het internationale karakter. Maar ik vind het jammer dat iedereen apart leeft op zijn eigen eiland. Er zijn weinig uitgestoken handen waardoor het lijkt alsof het allemaal niet zo goed “geblend” raakt. We wonen met velen door elkaar maar we leven te weinig samen met elkaar. Wel naast elkaar, we begrijpen elkaar niet altijd, weten niet wat er in andere gemeenschappen gebeurt, komen elkaar niet altijd tegemoet. Ik vind het jammer dat iedereen zich terugtrekt in zijn eigen gemeenschap , wat niet bijdraagt tot de leefbaarheid. Ik heb de indruk dat je dat zelfs niet mág zeggen. Natuurlijk ligt dat ook een beetje aan mijn persoonlijkheid, als gids ben ik altijd op zoek naar een verhaal en verbinding met de mensen. Dat maakt dat ik benieuwd ben naar wat er zich achter de façades schuilhoudt. Van de man van de winkel aan de overkant vraag ik me al jaren af hoe hij het volhoudt om zijn winkel dagelijks te openen. De bakker vraagt me niet om bijvoorbeeld naar het trouwfeest van zijn dochter te komen. Allicht is dit typisch aan de stad op sommige plekken, iedereen is behulpzaam en vriendelijk en toch is er een zekere afstand terwijl je elkaar vaak dagelijks ziet. Ik maakte ooit een wandeling met een aantal gesluierde vrouwen uit Molenbeek, dat was heel boeiend. Ze blokkeerden toen ik voorstelde om naar de Vismarkt te gaan uit angst dat ze uitgelachen, beschimpt of becommentarieerd gingen worden omwille van hun kleding. Ze kenden het daar ook helemaal niet. Zo zie je dat de omgekeerde beweging zich ook voordoet. Er heerst nog een groot wij- zij gevoel. Het hele Gewest is dan ook nog eens zo versnipperd, door de 19 gemeenten en de problematiek die daarmee gepaard gaat. Dat helpt natuurlijk niet om een geheel te vormen. Zo werk je het creëren van de enclaves nog meer in de hand. Ik zou het fijn vinden mochten we elkaar méér vinden en mekaar proberen te begrijpen. Er is nog veel ruimte om er een mooie(re) stad van te maken. Er gebeurt tegenwoordig veel meer van onderuit, vanuit de bewoners zelf die dingen willen veranderen. De politiek pikt dat meer en meer op. Brussel is er een pak op vooruit gegaan qua internationale aantrekkingskracht. Nu moeten alleen de Belgen Brussel nog aantrekkelijk vinden (lacht)!
Hoe ziet de toekomst eruit?
Als het kan en we mogen weer meer buitenkomen hoop ik op nog meer mensen die de verborgen plekjes van onze hoofdstad willen zien 😊. Tegelijkertijd wil ik ook meer en meer met Botje aan de slag gaan om nog meer op maat te kunnen aanbieden. Je kan de info kiezen de je interesseert, zo veel of zo weinig als je wil. Er zijn een heleboel tips zoals cafés en restaurantjes die de moeite waard zijn. Ik vind het leuk de gidsenwereld uit te dagen en het elitaire, afstandelijke imago eraf te schudden en daarin te groeien. Er zijn tal van manieren om te gidsen, voor mij hoeft het niet saai te zijn en alleen geschiedenis of datums afhaspelen en mensen daarmee rond de oren slaan. Brussel vraagt net wat meer moeite, ze spreidt zich niet zomaar uit. Het vraagt een beetje tijd om haar te ontdekken, maar daarna is de liefde vaak onvoorwaardelijk! Ik wil de mensen goesting geven om er met mij of met Botje op uit te trekken. Het mooiste compliment is wanneer ze blijven terugkomen. Er is hier zoveel aan het “bougeren”. Brussel is nooit een voortrekker geweest in veel dingen, maar dat is stilaan aan het veranderen en dat is geweldig! Ik nodig elkeen dan ook graag uit om zelf zijn of haar favoriete plekje in de hoofdstad te komen ontdekken!
https://www.bazaartrottoir.be/
