Je zal bij het openen van dit magazine al gemerkt hebben dat we heel wat vernieuwd hebben qua naam, logo en lay-out. Maar we hebben ook meer plaats voorzien om nog meer te informeren over en rond dat ‘ding’ waarmee we dagelijks bezigzijn: het Brussels dialect. Vanaf nu zal je dus telkens deze rubriek terugvinden waarbij we geregeld wat extra licht laten schijnen over woorden, spreuken of zegswijzen die eigen zijn aan onze streektaal of die er mee verwant zijn. Voor deze eerste keer zullen we ons in het kort voorbereiden op 1 mei, en voor de rest ook uitleggen waarmee we in de zeer nabije toekomst van wal steken.
1 MEI 2021: OEFEN NU AL JE BRUSSELS !!!
Wat is er nu zo belangrijk op 1 mei? Het Feest van de Arbeid, jawel. Maar in 2021 veel meer dan dat: de horeca zal (als alles meezit) zijn deuren openen. Al even stilgestaan bij wat zulks betekent? Al die maandenlang opgedroogde kelen en droge levers die plots zonder limieten terrassen, pleinen en cafés kunnen bestormen… op het moment zelf een groot feest, maar onvermijdelijk gevolgd door evenveel katers. Is het niet de dag zelve, dan zeker de dag erna.
Stel dat je zelf met zo’n beest opgescheept zit, en nen azjent houdt je staande (voor zover dat nog lukt) en vraagt hoe je je voelt. Of erger nog: den doktour die je opvangt in ’t gastoeis waar je naartoe werd gebracht stelt je dezelfde vraag. Dan is het voor je eigen zielenheil belangrijk om exact uit te leggen in welk stadium je verkeert. Kwestie van bij de ene geen te zware boete te krijgen, bij de andere liefst een aangepaste behandeling.
Dat is het moment waarbij je best geholpen bent met een voldoende kennis van het Brussels. Onze vriend Marcel de Schrijver heeft het in zijn prachtige ‘Bloemlezingen van merkwaardige woorden en gezegden’ al meermaals voorgekauwd. De verschillende ‘officiële’ stadia op de Brusselse graadmeter van de zatlapperij waren, zijn en blijven: zat, scheilzat, strontzat, krimineilzat, strontscheilzat, strontkrimineilzat, strontkrimineilscheilzat. Veel uitleg zal wellicht niet nodig zijn, maar wel belangrijk om weten is dat naarmate de graadmeter een hoger stadium aangeeft het ook moeilijker is om het ook zonder horten of stoten uit te spreken. Maar oefening baart kunst: daarom raden wij aan om vanaf nu thuis al wat te oefenen, zodat je op 1 mei niet nodeloos in affronte valt.
Mocht je op 1 mei evenwel in de onmogelijkheid zijn om de opening van kaffès en stameneis mee te vieren, of erger nog: mocht je geheelonthouder zijn, misschien kan je de hulpverleners bijstaan door de toestand van een toevallige gehavende feestvierder te verduidelijken. De zegswijzen zijn ook daar uiteenlopend. Dat gaat van ‘ei es gabumeid’ over ‘e stuk in zan zjelei’ of ’n snei in zan uur’ tot ‘ei es getapisseid’. En als het effenaf kompleet is: ‘zoe zat as e kanong!’
Om het ondertussen gezellig te houden kan je ook meezingen met de prachtige jazz-song van de Polle (die van de Pol’s Jazz Club) Scheil Zat! Die kan je vinden als je de titel intikt op joetjoeb. Als we dat allemaal doen wordt Scheil Zat op 1 maa 2021 een echte wereldhit! Wij wensen je vanaf nu alvast santei!
NIEUWE BRUSSELSE GEZEGDES IN ‘T VERSCHIET
Nu beslist is dat ze de langste tunnel van Brussel zullen omdopen door Polle II zijn baard af te scheren en er Annie Cordy van te maken hebben duizenden zeurpieten en ambetanteriken eindelijk weer wat anders om over te zagen en te schimpen op de sociale media. Ze zijn ondertussen trouwens al goed bezig. Daarmee laten ze efkes onze vriendin Corona gerust. Of je nu voor of tegen bent, feit is wel dat de zangeres een bekende Brusseles was, en dat vele Brusselaars haar kenden. Niet onze schuld dat men in dit gesplitste land geen Franse muziek meer draait in Vlaanderen en geen Vlaamse hits hoort in de Walen… Daarbij vergeet men nogal vlug dat Leonie Cooreman een fenomenaal aantal (700) liedjes zong, waaronder vele hits, en ook acteerde in een paar prachtige films, onder meer over en in onze Brusselse Rue Haute met Mort Schuman. Dat de latere barones nu een tunnel krijgt die uitmondt aan de grootste kerk van het land is wellicht een knipoog van de geschiedenis. Brusselse zwans op zijn best: bij haar laatste optredens in Brussel een paar jaar geleden was zij immers te gast op het Bal van de Burgemeester van Koekelberg, midden in het Elisabethpark. En precies daar zei ze nog met guitige oogjes dat ze het fijn vond om La bonne du curé te kunnen zingen onder de schaduw van de Basiliek.
Maar binnenkort zullen de Brusseleirs hun hartje kunnen ophalen. Want er komen wellicht nieuwe plezante, gewaagde, bizarre of dubbelzinnige uitdrukkingen op ons af. Stel je maar even voor: ‘Sjoo, woê zitte naa? – ‘ik zaain er binne 5 meneute; ik zit vast in den Annie Cordy‘ of ‘Sjoo, Annie Cordy muigde ni pakke vandoêg‘ of nog ‘Sjoo, den Annie Cordy zit vast vandoêg‘ of misschien ‘Sjoo, z’emmen den Annie Cordy geblokkeid‘ en tenslotte ‘Sjoo, ze zaain on den Annie Cordy on ’t werke‘… De zwanzers van Brussel zullen uilen inspiroêse wel de vrije loop laten. Benieuwd wat het ons aan materiaal nog zal opleveren.